Dlaczego dbanie o pęcherz moczowy jest ważne dla kobiet?

Artykuł pt. Dlaczego dbanie o pęcherz moczowy jest ważne dla kobiet? autorstwa lek. Anny Katarzyna Czech, FEBU, urologa.

Gdy drogi moczowe działają prawidłowo, zazwyczaj w ogóle nie pamiętamy o ich istnieniu. Natomiast wystąpienie dolegliwości związanych z układem moczowym w większości przypadków powoduje istotne obniżenie jakości życia, a czasem może prowadzić do powikłań.

Zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Aby dbać o drogi moczowe i zapobiegać zakażeniom, należy pamiętać o właściwej higienie (m.in. podcieranie się w toalecie od przodu do tyłu). Odpowiednia ilość wypijanych płynów (przynajmniej 2,5L płynów na dobę, o ile nie ma przeciwwskazań w związku z chorobami przewlekłymi), jak również nieprzetrzymywanie moczu zbyt długo także pomogą uniknąć problemów z drogami moczowymi. Kobiety, u których nawroty zapalenia pęcherza moczowego często występują po aktywności seksualnej powinny pić szklankę wody przed aktywnością i pamiętać o oddaniu moczu zaraz po stosunku.

Jak leczyć infekcje dróg moczowych?

Gdy zawiodą metody zachowawcze opisane powyżej, można rozważyć profilaktykę farmakologiczną np. za pomocą doustnych preparatów immunologicznych (liofilizowany lizat E.Coli OM-89), probiotyków, D-mannozy, miejscowego stosowania estrogenów u kobiet po menopauzie lub wlewek dopęcherzowych (kwas hialuronowy) [1]. W ostateczności, gdy zawiodą wszystkie inne metody zapobiegania i kobieta zmaga się z licznymi nawrotami infekcji dróg moczowych, można rozważyć profilaktykę antybiotykową, czyli przyjmowanie antybiotyków w sposób ciągły (np. codziennie lub co kilka dni). U kobiet z nawrotami infekcji powiązanymi z aktywnością seksualną profilaktyka antybiotykowa może być stosowana przed stosunkami. Leki stosowane w profilaktyce obejmują nitrofurantoinę, trometamol fosfomycyny lub trimetoprim [1].

Nieleczone zakażenie pęcherza moczowego może wiązać się z uporczywymi objawami i istotnym obniżeniem jakości życia. U niektórych kobiet z częstymi nawracającymi infekcjami dróg moczowych dolegliwości, obniżenie jakości życia i obawy przed wystąpieniem kolejnego nawrotu mogą doprowadzić do pogorszenia zdrowia psychicznego (np. nerwicy lub depresji). Niektóre kobiety, u których nawroty infekcji występują po aktywności seksualnej, mogą zacząć jej z tego powodu unikać lub całkiem z niej zrezygnować.

W przypadku nieleczonego zapalenia pęcherza moczowego zakażenie może drogą wstępującą przenieść się na górne drogi moczowe i doprowadzić do odmiedniczkowego zapalenia nerek. Odmiedniczkowe zapalenie nerek charakteryzuje się podstępnym przebiegiem i niecharakterystycznymi objawami takimi jak dolegliwości bólowe w okolicach lędźwiowych (przypominające bóle pleców), brakiem apetytu, nudnościami i wymiotami, gorączką i złym ogólnym samopoczuciem. Część pacjentów z odmiedniczkowym zapaleniem nerek wymaga leczenia w oddziale szpitalnym i antybiotykoterapii dożylnej. U niektórych chorych z czynnikami komplikującymi, zapalenie odmiedniczkowe nerek może doprowadzić nawet do bardzo groźnych powikłań (np. ropień nerki lub sepsa).

Należy podkreślić, że antybiotykoterapię powinno się wdrażać wyłącznie w przypadkach objawowych zakażeń układu moczowego, natomiast bezobjawową kolonizację dróg moczowych bakteriami (bezobjawową bakteriurię, czyli obecność bakterii w badaniu bakteriologicznym moczu przy braku objawów zakażenia układu moczowego) leczy się antybiotykami wyłącznie u kobiet w ciąży oraz u mężczyzn i kobiet przed niektórymi zabiegami urologicznymi. Bezobjawowa bakteriuria występuje często i może chronić przed występowaniem tzw. superinfekcji objawowej. Nie należy leczyć bezobjawowej bakteriurii u kobiet bez czynników ryzyka, po menopauzie, z dobrze kontrolowaną cukrzycą, chorych starszych w ośrodkach opiekuńczych, chorych z nieprawidłowościami w drogach moczowych lub po operacjach w obrębie dolnych dróg moczowych czy u chorych po przeszczepieniu nerki, o ile nie występują objawy zakażenia dróg moczowych [1]. Leczenie antybiotykiem w kolonizacji bakteryjnej w przypadku braku objawów infekcji może doprowadzić do powstania szczepów bakterii opornych na antybiotyki i stanowić istotny problem w razie wystąpienia objawów.

Kolejną kwestią jest istotność potwierdzenia występowania nawracających infekcji dróg moczowych u lekarza, z wykonaniem badania bakteriologicznego moczu. Jest to ważne, ponieważ inne stany chorobowe mogą wiązać się z objawami podobnymi do zakażeń dróg moczowych, ale w istocie nie mieć z infekcją nic wspólnego i prowadzić do niepotrzebnego stosowania antybiotyków.

Podsumowując, pamiętajmy, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć i należy dbać o drogi moczowe zapewniając organizmowi odpowiednią ilość płynów i higienę. Natomiast w przypadku wystąpienia ostrego epizodu zapalenia pęcherza lekami pierwszej linii są nitrofurantoina i trometamol fosfomycyny.

Opracowanie:

Lek. Anna Katarzyna Czech, FEBU

Oddział Kliniczny Urologii i Urologii Onkologicznej

Szpital Uniwersytecki w Krakowie

Zapoznaj się z naszymi pozostałymi artykułami na naszym https://zdrowa-ona.pl/: Linkowanie do artykułu https://zdrowa-ona.pl/ginekologia/infekcje-pochwy/

„Zdrowa Ona” to portal dla kobiet stworzony przez firmę Gedeon Richter, która od lat angażuje się w działania mające na celu zwiększanie świadomości na temat kobiecego zdrowia oraz poprawy jakości ich życia. Portal o zdrowiu to przede wszystkim przystępnie podana wiedza medyczna i porady dotyczące dbania o kobiece zdrowie. Kontent zbudowany jest w oparciu o rzetelne artykuły z obszaru m.in. ginekologii (antykoncepcja, ciąża, mięśniaki macicy), kardiologii (nadciśnienie) czy psychiatrii (schizofrenia).