Zdrowa ona - rzetelnie o twoim zdrowiu
Kobieta trzymająca się rękami za dolną część pleców.

Artykuł w kategorii:

Data publikacji: 2025-01-10

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) – objawy, przyczyny, leczenie

Zastanawiasz się, czy ZZSK to zwykły ból kręgosłupa, który pojawia się po dłuższym siedzeniu w niewłaściwej pozycji czy nadmiernym przeciążeniu? A może to coś znacznie poważniejszego? Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) to przewlekła choroba reumatyczna, która prowadzi do zapalenia stawów kręgosłupa, stawów krzyżowo-biodrowych i otaczających ich tkanek, takich jak więzadła i przyczepy ścięgien. Jej wczesne rozpoznanie i odpowiednio dopasowane leczenie są kluczowe dla poprawy jakości życia pacjenta. W tym tekście znajdziesz najważniejsze informacje na temat objawów, przyczyn oraz metod leczenia ZZSK.

Z tekstu dowiesz się:

  • jakie objawy daje zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
  • jakie są przyczyny ZZSK,
  • jak zdiagnozować zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
  • jak wygląda leczenie ZZSK,
  • czy aktywność fizyczna jest ważna przy zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa,
  • jak wyglądają rokowania przy ZZSK.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) to przewlekły, przeważnie postępujący proces zapalny o nieznanej etiologii, obejmujący głównie stawy krzyżowo-biodrowe, stawy kręgosłupa, pierścienie włókniste i więzadła kręgosłupa, prowadzący do ich stopniowego usztywnienia.

Choroba ta najczęściej dotyka młodych dorosłych w przedziale wiekowym 20-30 lat, utrudniając im codzienne funkcjonowanie poprzez ból i ograniczoną ruchomość. Nieleczone ZZSK może prowadzić do trwałych zmian w kręgosłupie, dlatego kluczowe jest wczesne rozpoznanie choroby i odpowiednio dopasowane leczenie.

W artykule znajdziesz praktyczne informacje o tym, jak rozpoznać pierwsze symptomy, jakie są możliwe przyczyny tej choroby oraz jak wygląda leczenie, które pozwala poprawić jakość życia pacjentów.

Zesztywniające zapalenia stawów kręgosłupa – objawy schorzenia

Rozpoznanie zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa może być trudne, ponieważ objawy rozwijają się stopniowo. Jednak należy zwrócić szczególną uwagę na:

  • Ból pleców i sztywność zwłaszcza w dolnej części kręgosłupa, nasilające się po okresie bezruchu, np. po nocy.
  • Ograniczoną ruchomość, trudności w wykonywaniu codziennych czynności z powodu sztywności kręgosłupa.
  • Zmęczenie – uczucie przewlekłego zmęczenia i osłabienia.
  • Zapalenie innych stawów – ból i obrzęk stawów biodrowych, kolanowych czy barkowych.

Jeśli zauważasz u siebie objawy ZZSK, koniecznie skonsultuj się z lekarzem w celu dalszej diagnostyki.

Przeczytaj też: ABC osteoporozy – sprawdź najważniejsze informacje o tej chorobie i przekonaj się, że warto profilaktycznie się przed nią zabezpieczać

Poznaj przyczyny zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa

Dokładna przyczyna choroby ZZSK nie jest znana, ale nie da się ukryć, że istotną rolę odgrywają tutaj czynniki genetyczne. Obecność genu HLA-B27 zwiększa ryzyko zachorowania, występuje on u większości pacjentów z tą chorobą. Ponadto, czynniki środowiskowe i często pojawiające się infekcje również mogą wpływać na rozwój choroby, choć ich dokładny mechanizm działania nie został jeszcze w pełni poznany.

Nie bez znaczenia jest również płeć, ponieważ mężczyźni chorują trzykrotnie częściej niż kobiety.

Dowiedz się, jak zdiagnozować zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

Aby zdiagnozować zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, należy udać się do lekarza, który przeprowadzi szczegółowy wywiad medyczny. Zapyta Cię o objawy, ich nasilenie oraz czas trwania. Następnie przeprowadzi on badanie fizykalne, oceniając ruchomość kręgosłupa za pomocą testów, takich jak test Schobera oraz ruchomość stawów obwodowych. Lekarz będzie także sprawdzał oznaki zapalenia, takie jak bolesność w stawach krzyżowo-biodrowych, ograniczenie ruchomości czy tkliwość przyczepów ścięgnistych.

Ważnym etapem diagnostyki są także badania obrazowe, takie jak rentgen czy rezonans magnetyczny, które pomagają wykryć zmiany zapalne w stawach. Uzupełnieniem procesu są badania laboratoryjne, w tym oznaczenie obecności genu HLA-B27 oraz markerów stanu zapalnego, takich jak CRP i OB.

Wczesne rozpoznanie choroby jest kluczowe, ponieważ pozwala na szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia i spowolnienie jej postępu.

Przeczytaj także: Hiperurykemia – co to takiego?

Zesztywniające zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK) – leczenie

Leczenie zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa ma na celu przede wszystkim złagodzenie objawów oraz spowolnienie postępu choroby. Kluczową rolę odgrywa farmakoterapia, która obejmuje stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), leków modyfikujących przebieg choroby (DMARDs) oraz biologicznych środków leczniczych, skutecznych w zmniejszaniu stanu zapalnego i bólu. Leki dobierane są indywidualnie do potrzeb pacjenta, aktywności jego choroby i występowania innych chorób współistniejących.

„Problemem w leczeniu pacjentów NLPZ są działania niepożądane, pojawiające się najczęściej ze strony przewodu pokarmowego, takie jak krwawienia czy perforacje. Podczas stosowania części leków z grupy NLPZ konieczne jest przyjmowanie dodatkowych leków osłonowych, które mają chronić układ pokarmowy przed uszkodzeniami”.

Tadeusz Szwed, gastrolog.

Nie bez znaczenia jest również fizjoterapia, opierająca się na regularnych ćwiczeniach, które pomagają poprawić elastyczność kręgosłupa, wzmocnić mięśnie oraz utrzymać stabilność i ruchomość stawów. Edukacja pacjenta odgrywa istotną rolę w zrozumieniu choroby i nauce technik radzenia sobie z bólem oraz wdrażaniu zdrowych nawyków, takich jak utrzymywanie prawidłowej postawy ciała. W niektórych przypadkach, gdy choroba znacząco ogranicza funkcjonowanie, konieczne mogą być zabiegi chirurgiczne, takie jak korekcja deformacji czy wszczepienie protezy stawu biodrowego.

ZZSK – ćwiczenia, które warto wykonywać

Regularna aktywność fizyczna to nieodłączny element terapii ZZSK. Zaleca się wykonywanie ćwiczeń rozciągających, które poprawiają elastyczność kręgosłupa, a także ćwiczeń wzmacniających mięśnie, co wpływa na stabilność stawów. Z kolei ćwiczenia oddechowe wspomagają pracę płuc i pomagają utrzymać ich odpowiednią pojemność, zwłaszcza w zaawansowanych stadiach choroby.

Warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który pomoże opracować indywidualny program ćwiczeń dostosowany do potrzeb i możliwości osoby zmagającej się z chorobą.

ZZSK a rokowania

Rokowania przy ZZSK zależą w dużej mierze od wczesnego rozpoznania i skuteczności leczenia. Regularne monitorowanie i przestrzeganie zaleceń lekarskich mogą znacząco poprawić jakość życia i spowolnić postęp choroby.

Sprawdź też: Ból stawów na zmianę pogody u seniorów – prawda czy mit? Skąd się biorą bóle stawów?

Źródła:

  1. Guła Z., Korkosz M. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). Online: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/65977,zesztywniajace-zapalenie-stawow-kregoslupa-zzsk. Dostęp: 17.12.2024 r.
  2. Wiland P. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). Online: https://www.przegladreumatologiczny.pl/zesztywniajce_zapalenie_staww_krgosupa_zzsk. Dostęp: 17.12.2024 r.
  3. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – objawy, diagnostyka i uwarunkowania genetyczne. Online: https://diag.pl/pacjent/artykuly/zesztywniajace-zapalenie-stawow-kregoslupa-objawy-diagnostyka-i-uwarunkowania-genetyczne/. Dostęp: 17.12.2024 r.