Zapalenie płuc – przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie płuc, choć bywa bardzo często bagatelizowane, jest jedną z poważniejszych i często występujących chorób. Dotyka każdego, niezależnie od wieku czy płci. Nieleczone zapalenie płuc może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W artykule zwrócimy uwagę na przyczyny, objawy i skuteczne metody leczenia. Przeczytaj tekst i dowiedz się więcej.

Z tekstu dowiesz się:

• co to jest zapalenie płuc i jakie są jego przyczyny,
• jakie są objawy zapalenia płuc,
• czy bezobjawowe zapalenie płuc jest groźne,
• ile rozwija się zapalenie płuc,
• jak rozpoznać zapalenie płuc,
• jak długo zaraża chory na zapalenie płuc,
• ile trwa zapalenie płuc,
• jak leczyć zapalenie płuc,
• jak dbać o zdrowie, aby uchronić się przed zapaleniem płuc.

Zapalenie płuc – przyczyny choroby i jej rodzaje

Zapalenie płuc to stan zapalny, który obejmuje pęcherzyki płucne lub tkankę śródmiąższową. Najczęstszą przyczyną choroby jest infekcja bakteryjna, wirusowa, grzybicza.

Obustronne zapalenie płuc można podzielić na:

• pozaszpitalne, czyli występujące u pacjentów spoza środowiska szpitalnego,
• szpitalne, które dotyczy pacjentów przebywających w szpitalu przez okres dłuższy niż 48 godzin.

Ten podział ma kluczowe znaczenie ze względu na różnice w czynnikach wywołujących zapalenie płuc w tych dwóch środowiskach.

W przypadku zapalenia płuc występującego poza szpitalem, jedną z częstych przyczyn (stanowiących około 30-40% przypadków) jest bakteria z rodzaju Streptococcus pneumoniae, zwana popularnie dwoinką zapalenia płuc. Szczególnie niebezpieczną postacią infekcji wywoływaną przez S. pneumoniae jest inwazyjna choroba pneumokokowa, która objawia się obecnością bakterii we krwi i często prowadzi do zapalenia płuc z bakteriemią¹.

Zapalenie płuc – objawy

Objawy zapalenia płuc mogą obejmować:

• kaszel, często z odkrztuszaniem ropnymi plwocinami,
• trudności w oddychaniu,
• ból w klatce piersiowej,
• gorączkę,
• dreszcze,
• zmęczenie,
• zawroty głowy,
• utratę apetytu².

Bezobjawowe zapalenie płuc – objawy, których nie widać

Bezobjawowe zapalenie płuc to stan, w którym mogą nie występować charakterystyczne objawy dla zapalenia płuc. Proces zapalny w płucach rozwija się wtedy bez wyraźnych symptomów. Jednak tak naprawdę są one po prostu łagodniejsze i mniej charakterystyczne. Przykładowo, zamiast kaszlu, może występować jedynie lekkie pokasływanie lub wcale. Wszystko to sprawia, że bezobjawowe zapalenie płuc bywa często mylone z innymi schorzeniami, takimi jak przeziębienie czy astma, lub nawet ignorowane.

Osoby dotknięte tym schorzeniem często zgłaszają następujące dolegliwości:

• złe samopoczucie,
• uczucie duszności, zwłaszcza po wysiłku,
• ogólne uczucie osłabienia i zmęczenia³.

Choć bezobjawowe zapalenie płuc, czyli na przykład zapalenie płuc bez gorączki czy kaszlu może być trudne do zauważenia, prowadzi do uszkodzenia płuc i innych powikłań, dlatego ważne jest monitorowanie zdrowia i konsultacja z lekarzem w przypadku jakichkolwiek podejrzeń. Osoby z obniżoną odpornością, seniorzy i pacjenci z innymi chorobami przewlekłymi mogą być bardziej narażone na bezobjawowe zapalenie płuc.

Zapalenie płuc – ile rozwija się choroba?

Podczas rozwoju zapalenia płuc, najczęściej obserwuje się nagłe i gwałtowne początki choroby. Objawy zazwyczaj ujawniają się w ciągu 24 godzin od momentu zakażenia. W przypadku infekcji spowodowanych przez drobnoustroje o nietypowym charakterze, a także u osób powyżej 75. roku życia, początek choroby może przebiegać łagodniej, a samo zakażenie będzie rozwijać się wolniej, bo w ciągu około 72 godzin.

Jak rozpoznać zapalenie płuc? Poznaj odpowiedź!

W trakcie badania fizykalnego lekarz wykorzystuje techniki opukiwania i osłuchiwania klatki piersiowej w celu identyfikacji objawów zlokalizowanych nad jej konkretnym obszarem. Aby potwierdzić obustronne zapalenie płuc przeprowadza się badanie RTG, na którym można zaobserwować obszary zacienienia w tkance płucnej.

W wynikach badań laboratoryjnych, często stwierdza się też pewne charakterystyczne cechy dla zapalenia płuc. Należą do nich leukocytoza, czyli zwiększona liczba białych krwinek, wśród których neutrofile stanowią przeważającą część w przypadku zapalenia płuc. Dodatkowo, obserwuje się podwyższone stężenie CRP (białka C-reaktywnego), które jest wskaźnikiem obecności stanów zapalnych w organizmie.

Przeczytaj też: 10 pytań o limfocyty

Jak długo zaraża chory na zapalenie płuc?

Czas, przez który chory na zapalenie płuc może zarażać inne osoby, zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj patogenu wywołującego infekcję, sposób leczenia i ogólny stan zdrowia pacjenta.

W przypadku większości bakteryjnych infekcji płuc pacjent zaraża przez okres kilku dni do kilku tygodni po rozpoczęciu leczenia antybiotykami. Jednak dokładny czas zarażania będzie różnić w zależności od rodzaju bakterii i szybkości reakcji na leczenie. Po kilku dniach leczenia zazwyczaj pacjent przestaje zarażać.

Jeśli chodzi o infekcje wirusowe, takie jak grypa lub COVID-19, pacjent zaraża w okresie krótko przed wystąpieniem objawów (grypa) lub przez cały okres choroby (COVID-19). Zatem będzie on zarażać kilka dni do kilku tygodni, a w niektórych przypadkach dłużej.

Czas zarażania w przypadku grzybiczego zapalenia płuc będzie zależeć od rodzaju grzyba i reakcji na leczenie. W niektórych przypadkach może to trwać długo, zwłaszcza u osób z osłabionym układem odpornościowym.

Ważne jest, aby pacjent przestrzegał zaleceń lekarza, aż do zakończenia leczenia i całkowitego wyzdrowienia. Podczas choroby zwykle zaleca się izolację, aby zmniejszyć ryzyko przeniesienia infekcji na inne osoby. Okres izolacji jest zróżnicowany w zależności od rodzaju infekcji i aktualnych wytycznych dotyczących zdrowia publicznego.

Zapalenie płuc – ile trwa?

Czas trwania zapalenia płuc jest zróżnicowany i zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj patogenu wywołującego infekcję, stan zdrowia pacjenta, a także szybkość rozpoznania i rozpoczęcia leczenia. Ogólnie rzecz biorąc, większość przypadków zapalenia płuc reaguje na leczenie zastosowane przez lekarza, dzięki czemu objawy zaczynają się łagodnieć w ciągu kilku dni.

Zapalenie płuc – jak wygląda leczenie?

W przypadku zapalenia płuc podstawową formą leczenia jest zastosowanie antybiotyku. W leczeniu w warunkach domowych leki te są podawane doustnie. Natomiast w przypadku hospitalizacji, sposób podawania antybiotyków – doustnie lub dożylnie (a czasami nawet domięśniowo) – zależy od stanu pacjenta.

Przeważnie leczenie antybiotykiem trwa 7 dni. Jednakże, w sytuacjach, gdy istnieje podejrzenie zakażenia atypowymi mikroorganizmami lub w przypadkach ciężkiego zakażenia innymi bakteriami, okres leczenia może być wydłużony do 14–21 dni.

Obustronne zapalenie płuc często wywołuje zmęczenie i osłabienie organizmu, które utrzymuje się nawet przez kilka tygodni po zakończeniu leczenia. Dlatego ważne jest, aby dać organizmowi czas na pełne wyzdrowienie i unikać w tym czasie nadmiernego wysiłku fizycznego.

Zadbaj o swoje płuca!

Czy wiesz, że… najwięcej szkód wyrządza płucom zanieczyszczone powietrze? Dorosły człowiek, oddychając codziennie, inhaluje do płuc 8-10 tys. litrów powietrza, które niestety nie spełnia żadnych norm jakościowych. Według Światowej Organizacji Zdrowia oddychanie zanieczyszczonym powietrzem skraca nasze życie. W Polsce aż o 6 lat! Zła jakość powietrza jest przyczyną 60 tys. przedwczesnych zgonów. Jest także powodem powstania epidemii chorób nowotworowych, chorób układu krążenia, ale również demencji starczej i choroby Alzheimera⁴.

Fakt, że zanieczyszczone powietrze szkodzi płucom łatwo sobie wyobrazić, ale jak ono wpływa na rozwój demencji. Życie w zanieczyszczonym środowisku powoduje, że cechy charakterystyczne dla choroby Alzheimera zmiany w mózgu zaczynają się pojawiać już w dzieciństwie. Cząsteczki powietrza, także tego zanieczyszczonego, są tak małe, że mogą przenikać do krwi i tą drogą do mózgu, gdzie odkładają się w postaci złogów amyloidowych, blokują funkcje komórek nerwowych, z czasem prowadząc do demencji, zaburzeń pamięci, udarów mózgu i choroby Alzheimera. Tak się broni nasz mózg przed zanieczyszczeniem powietrza. Udowodniono to w licznych badaniach na całym świecie⁵.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o chorobach układu oddechowego, koniecznie skorzystaj z merytorycznej wiedzy, którą znajdziesz w dedykowanej zakładce pulmonologia.

Zapalenie płuc to poważna choroba, która może znacząco wpłynąć na Twoje zdrowie i samopoczucie. Jednak dzięki wczesnemu rozpoznaniu, odpowiedniemu leczeniu i opiece medycznej, większość przypadków da się szybko wyleczyć.

Należy pamiętać, że profilaktyka, taka jak szczepienia przeciwko niektórym patogenom wywołującym zapalenie płuc, ochroni Cię przed zachorowaniem. Co więcej, dbanie o higienę rąk, unikanie kontaktu z osobami chorymi, a także niepalenie papierosów i dbanie o ogólną odporność organizmu to ważne kroki w zapobieganiu zapalenia płuc⁶.

Sprawdź też, jak dbać o odporność dziecka?