Zdrowa ona - rzetelnie o twoim zdrowiu

Artykuł w kategorii:

Data publikacji: 2024-03-14

Jak rozmawiać z dzieckiem o chorobie?

„Ale dlaczego?”, „ale po co?”… każdy rodzic na co dzień słyszy te pytania wielokrotnie. Ciekawe świata dziecko chce dowiedzieć się jak najwięcej o tym, co je otacza. Im więcej wie, tym mniej obawia się tego, co je czeka. Podobne jest w przypadku choroby. Rolą rodziców jest wyjaśnienie dziecku, co się z nim dzieje, dlaczego czuje się gorzej i po co są te wszystkie zabiegi, zasady, zmiany. Jak zrozumiale komunikować się z maluchem? Jakich słów używać, by wyjaśnić istotę problemu? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule, który powstał we współpracy z psychologiem – Adrianą Klos.

Z tekstu dowiesz się:

  • jak przygotować się do rozmowy z chorym dzieckiem,
  • o czym pamiętać podczas rozmowy z dzieckiem o chorobie,
  • jak odpowiadać na różne pytania i wątpliwości dziecka, które mogą pojawić się w trakcie chorowania,
  • jak przeprowadzić z dzieckiem rozmowę o poważnej chorobie.

Rozmowa z dzieckiem na temat choroby może być trudna, ale z pewnością jest niezbędna dla zrozumienia przez nie sytuacji. To najlepszy sposób, aby zapewnić mu odpowiednie wsparcie emocjonalne w trudniejszym czasie. Warto pamiętać, że dzieci często potrzebują klarownych i prostych wyjaśnień, które pomogą im radzić sobie z obawami i niepokojem związanym z chorobą. Dlatego ważne jest, aby dorośli potrafili podejść do tego tematu w sposób empatyczny i zrozumiały dla malucha.

Komunikacja z chorym dzieckiem – jak się przygotować?

Zanim zaczniesz rozmowę z dzieckiem na temat jego choroby, przygotuj się do niej emocjonalnie. To pomoże w utrzymaniu atmosfery zaufania i wsparcia. Upewnij się też, że jesteś dobrze poinformowany na temat danej choroby, aby móc udzielić dziecku klarownych i zrozumiałych odpowiedzi na jego pytania – oczywiście w zakresie, na którego zrozumienie pozwala wiek Twojego malucha.

Pamiętaj, że warto wybrać taki czas i miejsce, żebyście Ty oraz dziecko czuli się komfortowo i spokojnie. Zadbaj o to, aby nikt wam nie przeszkadzał, nie przeprowadzaj też rozmowy w trakcie spożywania posiłku. To ważne, szczególnie jeśli rozmowa ma dotyczyć poważniejszej choroby (np. przewlekłej lub wymagającej wizyty w szpitalu).

Jak rozmawiać z dzieckiem o chorobie? Praktyczne wskazówki

Gdy dziecko nie ma pełnej wiedzy na temat swojej choroby, samo stara się znaleźć wyjaśnienia, często opierając się na irracjonalnych przekonaniach. To może prowadzić do poczucia winy. Jeśli maluch wyraża niepokój, ważne jest, aby wysłuchać go uważnie i nie zatajać informacji, ale przekazywać je, pamiętając o kilku ważnych kwestiach:

  • dziecko rozumie najlepiej, gdy mówisz do niego w prosty sposób, używając słów, które dla niego mają sens,
  • ważne jest, aby przekazywać informacje spokojnie i bez wzburzenia,
  • nie zatajaj faktów, ale przekazuj je w łagodny sposób – na przykład, jeśli zabieg może być bolesny, nie obiecuj, że nie będzie bolało; zamiast tego możesz mówić, że lekarze zrobią wszystko, aby ulżyć w bólu,
  • opowiadaj o chorobie jako o wyzwaniu do pokonania, podkreślaj, że walka z nią wymaga determinacji i wsparcia, ale nie wolno tracić nadziei, która może być silnym czynnikiem wspierającym w procesie leczenia – nawet u najmłodszych maluchów.

O czym pamiętać, aby rozmowa z dzieckiem o chorobie była efektywna?

Adriana Klos: Rozmowa z dzieckiem różni się od rozmowy z osobą dorosłą przede wszystkim tym, że twarde argumenty nie odgrywają tak istotnej roli jak pomysłowość. Proste czynności, takie jak mycie rąk czy zębów wdraża się nie tylko zdecydowanym tonem, ale również za pomocą konceptu. Może to być wspólne wykonywanie czynności, patrzenie na nie przez pryzmat zabawy. Pamiętaj o zachowaniu optyki małego człowieka, która wymaga prostego przekazu informacji, łatwego do zrozumienia języka. Poza tym, jeśli chcesz wyegzekwować u malucha konkretne zachowania, musisz być konsekwentny nie tylko wobec dziecka, ale również wobec siebie, będąc wzorem do naśladowania.

Przeczytaj także: Jak dbać o odporność dziecka?

Komunikacja z chorym dzieckiem – kilka prostych „zabiegów”

Poważna rozmowa z wyjaśnieniem sytuacji to jedno, ale jak reagować na różne pytania, które z pewnością będą na bieżąco pojawiać się w trakcie choroby dziecka? Najprościej będzie wyjaśnić to na kilku przykładach, które przygotowała nasza ekspertka, Adriana Klos.

  • Rodzic: Nie wkładaj rąk do buzi! Dziecko: Ale dlaczego?

    Im prościej tłumaczysz coś dziecku, tym większe prawdopodobieństwo, że Twój przekaz zostanie dobrze zrozumiany. Na przykład wkładanie rąk do buzi w trakcie zabaw w piaskownicy. Kto z nas nie zatrwożył się na sam widok takiego zdarzenia? Niestety piaskownice nie od dziś stanowią miejsce chętnie odwiedzane przez sąsiadów z czteronożnymi pupilami. Lekarze ostrzegają, że takie sytuacje sprzyjają zachorowaniu dzieci na wiele niebezpiecznych pasożytów jelitowych. Chcąc dać dziecku do zrozumienia, że wkładanie brudnych palców do buzi stwarza niebezpieczeństwo, skup się na konsekwencjach, np.: „Jeśli będziesz wkładać brudne rączki do buzi, później będzie cię bolał brzuszek, bo dostaną się do niego niebezpieczne małe robaczki”.

  • Rodzic: Dziś upierzemy Twoje pluszaki. Dziecko: Ale ja nie chcę się z nimi rozstawać!

    Część maluchów nie może pogodzić się z tym, że ich ulubiona pościel czy część garderoby musi powędrować do prania. Często pytają „Ale dlaczego?”. Rolą rodzica jest wówczas uświadomienie dziecku, że każde ubranie czy rzecz wykonana z tkaniny, w tym również zabawki, musi być prana, gdy tylko się zabrudzi. Przekonuj, np.: „Kochanie, chociaż ja też bardzo lubię mój miękki, zielony sweterek muszę go uprać raz na jakiś czas, żeby nie był brudny. Krótkie pranie pozwoli, żeby ładnie pachniał. Będzie mi się go tedy przyjemniej nosić, a ty, gdy będziesz się przytulać, poczujesz ten piękny zapach”. Podobnie postępuj, gdy chcesz uprać jakieś zabawki, np.: „Synku/Córeczko twój ulubiony miś chce się umyć, tak jak i Ty codziennie się myjesz. Miś nie myje się każdego dnia, ale chce być czysty i pachnący, aby sprawiać ci przyjemność podczas zabawy. Umyjemy razem misia, żeby był czyściutki i pachnący?”.

  • Rodzic: Nie drap się! Dziecko: Dlaczego? Przecież mnie swędzi…

    Gdy dziecko choruje na ospę wietrzną przed rodzicami stoi nie lada wyzwanie, jak wytłumaczyć maluchowi, że drapanie może doprowadzić do powstania blizn, które zostają do końca życia. Przede wszystkim zadbaj o to, co zalecił lekarz, a na noc zakładaj dziecku rękawiczki, które uchronią przed drapaniem się w czasie snu. Tłumacz: „Krostki niedługo znikną, a stanie się to tym szybciej, im mniej będziesz się drapać. Wiem, bo sam chorowałem. Jeszcze kilka dni, a zapomnisz o tym, że chorowałeś. Poza tym ospę ma się tylko raz w życiu. Jestem z tobą cały czas i pomogę ci wytrzymać ten okres”.

  • Rodzic: Kochanie, pora wziąć leki. Dziecko: Ale one są niedobre!

    Przyjmowanie leków przez dziecko często spotyka się z oporem z jego strony. Dlatego też warto, o ile jest taka możliwość, wybierać leki o smaku, za którym przepada Twój maluch. Regularne przyjmowanie specyfików warto wytłumaczyć na zasadzie dodatkowego posiłku, który jest konieczny dla organizmu w czasie choroby, np.: „Gdy jesteś zdrowy, wystarczają ci posiłki przygotowywane przeze mnie, ale gdy chorujesz, twoje ciało potrzebuje czegoś więcej, żeby być silniejsze i szybciej wrócić do zdrowia”.

Przeczytaj także: Dlaczego picie wody jest tak ważne podczas choroby malucha?

Rozmowa z dzieckiem o poważnej chorobie

Komunikacja z poważnie chorym dzieckiem jest delikatnym i ważnym zagadnieniem, które wymaga od rodziców szczególnego taktu oraz empatii. W takiej sytuacji rozmowa może być szczególnie trudna, ale otwarta i wspierająca rodzina z pewnością pomoże maluchowi zrozumieć sytuację i radzić sobie z nią w zdrowszy sposób.

Tak jak w przypadku każdej innej choroby, rozmawiaj z dzieckiem na jego poziomie rozwoju, dostosowując tempo i treść rozmowy do jego możliwości zrozumienia. Upewnij się, że dziecko wie, że może zadać pytania i uzyskać odpowiedzi. Unikaj zbyt skomplikowanych terminów medycznych. Staraj się też przekazywać informacje w sposób pozytywny i optymistyczny, podkreślając możliwość leczenia i poprawy sytuacji.

Pozwól dziecku wyrazić swoje emocje i pytania. Słuchaj uważnie, reagując na jego potrzeby z empatią i zrozumieniem. Podkreśl, że jesteś tam, aby pomóc i wesprzeć swoją pociechę na wszystkie możliwe sposoby. Przypomnij jej, że pomimo trudności będziecie razem radzić sobie z sytuacją.

Rozmowa z dzieckiem o poważnej chorobie – o tym warto pamiętać

 

  • Jeśli dziecko nie zadaje pytań, informuj je o sytuacji w sposób ogólny.
  • Podążaj za potrzebami dziecka, wsłuchuj się w sens jego pytań.
  • Nie ukrywaj łez, ale unikaj przy dziecku skrajnych emocji.
  • Opowiadaj o tym, co się dzieje, przekazuj informacje takie, które dziecko zrozumie.
  • Nigdy nie ukrywaj stanu faktycznego.

Przeczytaj także: Opieka nad dzieckiem podczas choroby a funkcjonowanie rodziny. Jak częste infekcje malucha wpływają na życie innych?

Rozmowa z dzieckiem o chorobie to ważny element wsparcia emocjonalnego, które jest ważnym aspektem procesu leczenia. Otwarta komunikacja, szczerość oraz wsparcie ze strony rodziców czy opiekunów pomoże maluchowi lepiej zrozumieć i zaakceptować swoją sytuację zdrowotną – nawet jeśli jest ona bardzo trudna. Wspólnie przepracowanie wymagających tematów może umocnić więź między dorosłymi a dzieckiem oraz pomóc mu lepiej radzić sobie z życiowymi wyzwaniami, które się przed nim pojawią – zarówno teraz, jak i w przyszłości.

Źródła:

  1. Jak rozmawiać z dzieckiem o chorobie? Online: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jak-rozmawiac-z-dzieckiem-o-chorobie. Dostęp: 8.02.2024.
  2. Jak rozmawiać z dzieckiem o chorobie? Online: https://hashiona.com/pl/blog/jak-rozmawiac-z-dzieckiem-o-chorobie/. Dostęp: 8.02.2024.
  3. Dzieciom trzeba mówić prawdę. Online: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/aktualnosci/badania/131434,dzieciom-trzeba-mowic-prawde. Dostęp: 8.02.2024.