Dlaczego picie wody jest tak ważne podczas choroby malucha?

Woda jest jednym z żywiołów, bez którego życie na ziemi nie byłoby możliwe. Naukowcy od zarania dziejów poddawali badaniom jej fenomen, ponieważ bierze ona udział we wszystkich najważniejszych procesach życiowych. Infekcje u maluchów są czasem, kiedy najczęściej dochodzi do odwodnienia – wiec występuje wtedy wzmożone zapotrzebowanie na płyny. O tym, ile litrów wody powinno pić dziecko, jak je do tego przekonać i jakie mogą być konsekwencje przyjmowania zbyt małej ilości płynów podczas choroby, opowiedzieli nam eksperci: pediatra, prof. UWM dr hab. n. med. Piotr Jurkowski oraz psycholog, mgr Adriana Klos.

Z tekstu dowiesz się:

• co daje picie wody maluchom i nie tylko,
• ile pić wody dziennie w zależności od wieku,
• dlaczego picie wody jest szczególnie ważne podczas choroby dziecka,
• jak przekonać dziecko do picia wody.

Zapotrzebowanie na płyny u małych dzieci jest bardzo wysokie, ponieważ ciało malucha zawiera najwięcej wody – u dzieci do 2 lat jest to aż około 78%, podczas gdy u dorosłego 65%, a u osób starszych już tylko 45%. Wraz z wiekiem spada także tempo jej wymiany. Nawyk picia dużej ilości płynów warto zatem wypracowywać od najmłodszych lat. Jednak trzeba być szczególnie na to wyczulonym w czasie choroby. Gorączka i pocenie się, czyli objawy towarzyszące prawie każdej infekcji, sprzyjają odwodnieniu. Niedobór wody może natomiast prowadzić do poważnych powikłań – dlatego warto wiedzieć, jak go uniknąć.

Picie wody – efekty ważne dla dzieci i nie tylko

Picie odpowiedniej ilości wody przynosi liczne korzyści związane z prawidłowym funkcjonowaniem młodego organizmu. Oto najważniejsze z nich!

Przeczytaj także: Na co zwrócić uwagę, gdy dziecko często choruje?

Ile powinno się pić wody? Ilość płynów potrzebna w różnym wieku

Dzieci powinny spożywać odpowiednią ilość wody, zależną od wieku i aktywności fizycznej. Ale od kiedy dziecko może pić wodę i ile powinno jej przyjmować? W przypadku zdrowych maluchów zaleca się następujące ilości:

• niemowlęta do 6 miesięcy: woda nie jest konieczna, karmienie piersią lub mlekiem modyfikowanym dostarcza odpowiednią ilość płynów,
• dzieci w wieku od 7 miesiąca życia do 1 roku: około 0,8-1,0 l wody dziennie (w tym także płyny z mleka matki lub mleka modyfikowanego),
• dzieci w wieku od 1 do 3 lat: około 1,2 l wody dziennie (w tym także płyny zawarte w mleku i jedzeniu),
• dzieci w wieku 4-9 lat: 1,5 litra wody dziennie (w tym także płyny zawarte w jedzeniu).

Zastanawiasz się, ile powinno się pić wody dziennie w przypadku starszych dzieci? Możesz wykorzystać przelicznik wagowy. Zgodnie z wytycznymi WHO należy przyjmować minimum 0,03 litra wody dziennie na kilogram masy ciała. Zatem przykładowo, dla dziecka ważącego 20 kg, należy wykonać następujące obliczenie: 20 × 0,03 = 0,6 l.

Warto pamiętać, że ilość potrzebnej wody może różnić się w zależności od warunków pogodowych, poziomu aktywności fizycznej i indywidualnych potrzeb dziecka.

Picie wody podczas choroby – dlaczego to szczególnie ważne?

Picie wody przez dzieci w czasie choroby jest kluczowe z kilku powodów:

• wspomaganie leczenia – woda to niezbędna pomoc w procesie rekonwalescencji, ułatwiająca eliminację toksyn z organizmu i wspierająca pracę układu immunologicznego w okresie osłabionej odporności dziecka,
• zapobieganie odwodnieniu – choroby mogą prowadzić do odwodnienia wskutek tracenia płynów przez gorączkę, wymioty czy biegunkę – a to może zaostrzyć objawy,
• regulacja temperatury ciała – woda pomaga w utrzymaniu prawidłowej ciepłoty, co jest istotne podczas gorączki i innych stanów chorobowych.

Dlaczego picie wody przez chore dziecko jest bardzo ważne?

Prof. UWM dr hab. n. med. Piotr Jurkowski: Każde dziecko, tak jak i dorosły, traci wodę podczas oddychania, korzystania z toalety i pocenia się. Jednak picie kilku szklanek napojów dziennie uzupełnia na bieżąco powstałe braki. Problem pojawia się podczas infekcji, gdy z powodu gorączki, nasilonego pocenia się, biegunki czy wymiotów, organizm traci wodę w zwiększonych ilościach. W tym czasie, jeżeli nie dostarczymy dziecku odpowiedniej ilości płynów i dopuścimy tym samym do odwodnienia, mały organizm nie tylko nie będzie miał sił na walkę z infekcją, ale może popaść też w dodatkowe „kłopoty”. Zmniejsza się masa ciała, zagęszcza się krew i mocz. Mogą pojawić się bóle głowy, zawroty, omdlenia, zaparcia. Przy większych utratach płynów może dojść do zaburzeń funkcjonowania mózgu i drgawek a także do tzw. przednerkowej niewydolności nerek. Zmniejszenie przepływu krwi przez ten narząd z powodu odwodnienia może prowadzić nawet do nieodwracalnego ich uszkodzenia.

Szczególnym przypadkiem choroby, podczas której picie wody może niestety kojarzyć się z bólem, jest infekcja układu moczowego. Trzeba jednak pamiętać, że ograniczenie płynów w takiej sytuacji nie jest dobrym wyjściem.

Czy dziecko z infekcją układu moczowego może pić mniej, aby ograniczyć ból?

Piotr Jurkowski: W chorobach, takich jak zakażenie układu moczowego, dzieci mogą kojarzyć picie z bólem – im częściej piją, tym częściej muszą chodzić do toalety. Dlatego część rodziców niesłusznie sądzi, że „wyjątkowo” ograniczy podawanie płynów do minimum, dzięki czemu zminimalizuje częstość oddawania moczu i nieprzyjemne uczucia z tym związane. To bardzo duży błąd. Tak naprawdę jest zupełnie odwrotnie. Woda czy też ogólnie płyny rozrzedzają mocz i wypłukują niebezpieczne bakterie z układu moczowego, a co za tym idzie – przyspieszają proces leczenia. Dodatkowo prawie każdej infekcji dróg moczowych towarzyszy gorączka, więc duża ilość przyjmowanych płynów zapobiega niebezpiecznemu odwodnieniu.

Przeczytaj także: Infekcja u dzieci – jak sobie z nią radzić?

Jak zachęcić dziecko do picia wody? Picie wody z cytryną i inne metody

Zmotywowanie dziecka, szczególnie chorego, do picia wody, może być wyzwaniem. Dlatego warto nauczyć je nawadniania się już we wczesnym dzieciństwie, aby chętniej sięgało po kubek czy butelkę później – także przy gorszym samopoczuciu. Oto kilka sposobów, które mogą okazać się skuteczne:

• dodaj smak – wrzuć do wody kawałki świeżych owoców, np. cytryny czy truskawek albo miętę – dzięki temu dziecko może odebrać picie wody jako bardziej atrakcyjne,
• postaw na kreatywność – użyj kolorowych kubeczków, słomek czy dzbanków, aby uczynić picie wody bardziej atrakcyjnym dla dziecka,
• daj dobry przykład – pokaż dziecku, że Ty też pijesz wodę – zyskacie na tym oboje!

Zastanawiasz się, co daje picie wody z cytryną i czy warto uzupełnić o nią dietę dziecka? Od czasu do czasu zdecydowanie tak! Taki płyn nie tylko nawadnia organizm, ale też zawiera znacznie więcej elektrolitów niż sama woda. Inne owoce w wodzie również dają liczne korzyści, m.in. pomagają dostarczyć organizmowi niezbędną dzienną dawkę witamin.

Jak nauczyć dziecko pić wodę?

Mgr Adriana Klos: Jeżeli dziecko nie jest głodne, trudno je namówić do zjedzenia obiadu czy nawet małej kanapki. Podobnie jest z piciem. To głównie pragnienie np. po ruchliwej zabawie zmusza maluchy do wypicia szklanki wody czy soku. Dlatego tak często mówi się, że spożywanie płynów powinno być nawykiem, niezależnym od odczuwanej suchości w gardle. Nawadnianie organizmu dziecka jest szczególnie ważne w okresie, gdy dotyka je choroba. To my, jako rodzice, jesteśmy odpowiedzialni za to, by nie dopuścić do odwodnienia. Zdarza się, że nie wszystkie maluchy mają ochotę na większe ilości płynów. W takich sytuacjach ważne jest, by podawać dziecku nie tylko wodę, ale to, co samo lubi, na przykład ulubiony kompot, delikatną herbatkę owocową lub naturalne soki. Zadbajmy o to, aby picie było zawsze „pod ręką”. Nam, dorosłym, może trudno to zrozumieć, ale dzieci potrafią naprawdę długo wytrzymać i znosić pragnienie, jeżeli są czymś zaaferowane lub sięgnięcie po napój wymaga wyprawy na drugi koniec mieszkania. Woda występuje nie tylko w napojach, ale to również główny składnik zup, owoców czy warzyw. Zadbajmy, by dziecko miało do nich dostęp. Oprócz tego, że dostarczają organizmowi odpowiednich płynów, jednocześnie są zdrowe i pełne witamin.

Wiesz już, ile dziecko powinno pić wody dziennie. Pamiętaj, że nawadnianie to kluczowy element regularnego dbania o zdrowie i ważna kwestia przyspieszająca proces rekonwalescencji podczas choroby. Dlatego właśnie warto zachęcać dziecko do regularnego picia!