Mięśniak macicy – przyczyny, objawy i leczenie, czyli najważniejsze fakty na temat mięśniaków tego narządu

Każda choroba rodzi pytania o to, co będzie dalej, o sposoby leczenia, alternatywy i konsekwencje. Niestety pacjentki nie zawsze zgłaszają się ze swoimi wątpliwościami do lekarza. Zdarza się, że wychodzą w milczeniu z gabinetu, a później szukają odpowiedzi na grupach lub forach internetowych. Na następną wizytę część z nich nie przychodzi, bo dowiaduje się, że mięśniak na macicy może się sam wchłonąć. Inne z kolei zgłaszają się bardzo szybko przerażone, że mają raka, czeka je chemia itp. Jak jest w rzeczywistości? W tym materiale zapoznasz się z najważniejszymi faktami dotyczącymi mięśniaków macicy. Dzięki temu rozwiejesz wszystkie swoje wątpliwości!

Z tekstu dowiesz się:

• co to są mięśniaki macicy,
• czy mięśniak macicy to rak,
• jak objawiają się mięśniaki na macicy,
• jak wygląda leczenie mięśniaka macicy,
• czy mięśniaki samoistnie znikają,
• czy mięśniak macicy utrudnia życie intymne,
• czy mięśniaki macicy mają wpływ na płodność.

Mięśniak macicy – co to właściwie jest?

Mięśniak na macicy jest łagodnym rozrostem nowotworowym. Jest on zbudowany z mięśni gładkich – identycznych jak ściana macicy. Mięśnie te rozrastają się nadmiernie w określonym miejscu lub miejscach na macicy i tworzą guzy. W niewielu przypadkach mięśniak występuje jako jeden guz. Zazwyczaj mięśniaków jest od kilku do kilkunastu i mogą one mieć różne rozmiary. Niektóre rosną nawet do wielkości piłki futbolowej.

Mięśniaki macicy dzielimy na:

• podśluzówkowe – wpuklają się do światła jamy macicy¹;
• śródścienne – są zlokalizowane w obrębie ściany macicy – wzdłuż, wszerz lub w poprzek ściany macicy²;
• podsurowicówkowe – umiejscawiają się pod błoną surowiczą na zewnątrz macicy i nie powodują deformacji wnętrza jamy macicy³.

Mięśniaki są najczęstszą chorobą ginekologiczną u kobiet. Zależnie od badań występują nawet u 77% kobiet⁴.

Przeczytaj też: Infekcje pochwy – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić

Mięśniaki macicy – czy to rak?

Choć niektórym osobom każdy nowotwór może kojarzyć się z rakiem, w rzeczywistości tylko nowotwory złośliwe są określane tym mianem. Zgodnie z medyczną nomenklaturą lekarz może użyć określenia „nowotworu”, jeśli chodzi o mięśniaka. Jednak jest to nowotwór niezłośliwy, który bardzo rzadko ulega uzłośliwieniu. Ryzyko zmiany mięśniaka w raka, a dokładniej w mięsaka złośliwego, wynosi ok. 0,4%⁵.

Choć mięśniak macicy nie jest złośliwą chorobą, nie należy jej bagatelizować. Warto jednak pamiętać, że procedura leczenia mięśniaka nie wiąże się z chemioterapią, radioterapią i innymi zabiegami czy procesami kojarzącymi się z leczeniem raka. Mięśniak macicy nie stanowi też bezpośredniego zagrożenia życia.

Mięśniak macicy – objawy

W 15-20% przypadkach kobiety nie zauważają żadnych niepokojących objawów, które mogłyby wskazywać na nieprawidłowości dotyczące ich układu moczowo-płciowego. Często pacjentki przypadkiem dowiadują się, że mają mięśniaki macicy. Dzieje się tak podczas rutynowego badania ginekologicznego. Dlatego tak ważne jest, żeby kobiety regularnie zgłaszały się na wizyty kontrolne do ginekologa.

Do niektórych objawów mięśniaków należą:

• obfite krwawienie miesiączkowe i krwawienie między miesiączkami,
• przedłużające się miesiączki,
• ból lub ucisk w okolicach miednicy,
• wzdęcia,
• parcie na pęcherz i częste oddawanie moczu, a jednocześnie trudności w opróżnianiu pęcherza.

Przeczytaj też: Miesiączka już nie jako bolączka?

Jak wykryć mięśniaka macicy?

Do wykrycia mięśniaka macicy może wystarczyć podstawowe badanie ginekologiczne. Aby potwierdzić obecność mięśniaków lub zobaczyć, gdzie się znajdują, a także je zmierzyć i dokładnie sprawdzić stosuje się różne rodzaje badań:

• badanie ultrasonograficzne (USG), czyli podstawowe badanie pozwalające wykryć mięśniaki;
• tomografię komputerową (TK), która pozwala uzyskać dobry obraz narządów zlokalizowanych w obrębie miednicy, ale wiąże się z koniecznością napromieniowania kobiety⁶;
• elastografię, która pozwala ocenić twardość badanych tkanek; jest ona wykonywana w trakcie badania ultrasonograficznego sprzętem z opcją elastografii⁷;
• badanie sonohisterograficzne, które polega na wypełnieniu jamy macicy solą fizjologiczną i jednoczesnym przeprowadzeniu przezpochwowego badania ultrasonograficznego⁸,
• histeroskopię, czyli wziernikowanie jamy macicy⁹
• rezonans magnetyczny (MRI), który stosuje się, gdy diagnostyka za pomocą TV-USG lub TK nie daje jednoznacznych wyników¹⁰.

Dokładny sposób diagnozowania mięśniaków macicy zależy od wielu czynników. Lekarz może podjąć decyzję o przeprowadzeniu dokładniejszego badania niż USG w zależności m.in. od rodzaju mięśniaków.

Z czego robią się mięśniaki macicy?

To mit, że mięśniaki macicy powstają najczęściej u kobiet stosujących antykoncepcję doustną. Wyniki badań naukowych przeprowadzonych w tym kierunku nie wskazują na wpływ stosowania antykoncepcji na powstawanie lub powiększanie się istniejących mięśniaków macicy. Mogą one wręcz powodować zmniejszenie ryzyka rozwoju mięśniaków.

Więcej na ten temat przeczytaj w artykule: Dlaczego powstają mięśniaki?

Mięśniak macicy – jak leczyć?

Operacja nie jest jedynym sposobem walki z mięśniakami macicy. Istnieje kilka metod leczenia mięśniaków macicy, m.in. terapia farmakologiczna. Jej długość, a także stosowany preparat zależą od kilku czynników, m.in. wieku kobiety oraz umiejscowienia, rozmiaru i unaczynienia mięśniaka.

Warto też obalić tu przewijający się niekiedy mit – mięśniaków macicy nie można wyleczyć dietą. Nie istnieje żaden specjalny rodzaj żywienia, który mógłby spowodować zniknięcie guzów. W przypadku zdiagnozowania mięśniaków macicy należy przestrzegać zaleceń lekarza, który dostosuje terapię do konkretnej sytuacji. Nie należy leczyć się na własną rękę, ponieważ guzy mogą się rozwijać i doprowadzić do poważnych powikłań.

Samoistne usuwanie mięśniaków macicy? To kolejny mit!

Mięśniaki macicy wywodzą się z włókien mięśni gładkich lub ściany naczyń krwionośnych błony mięśniowej macicy i nie mogą się samoistnie wchłonąć. Możliwa jest redukcja wielkości tych guzów, ale tylko dzięki odpowiedniemu leczeniu farmakologicznemu lub w konsekwencji niedoborów hormonalnych na przykład po menopauzie.

Czy kobieta może współżyć, jeśli ma zdiagnozowanego mięśniaka?

Nie ma medycznych przeciwwskazań dotyczących współżycia kobiet z mięśniakami macicy. Oczywiście, zrozumiałe jest, że w przypadku dużych mięśniaków macicy kobiety unikają stosunku ze względu na odczuwany ból fizyczny lub wstyd z powodu konieczności częstego oddawania moczu. Jednak w wielu przypadkach mięśniaki macicy nie wywołują żadnych objawów, a rezygnacja ze współżycia jest wynikiem złego samopoczucia psychicznego lub przekonania, że seks może powodować pogorszenie stanu zdrowia. W takich sytuacjach o swoich obawach najlepiej porozmawiać z lekarzem, który wyjaśni wszystkie aspekty medyczne i na pewno poinformuje o ewentualnych przeciwskazaniach.

Mięśniak macicy a ciąża

Mięśniaki mogą – choć nie muszą – wpływać na płodność kobiety. Jeśli są zlokalizowane w obrębie ujścia jajowodów, mogą powodować ich niedrożność, a to z kolei prowadzi do problemów z zajściem w ciążę. Z kolei liczne mięśniaki podśluzówkowe mogą utrudniać zagnieżdżanie się zarodka.

Warto pamiętać, że nie wszystkie mięśniaki będą miały negatywny wpływ na ciążę, a decyzja o dalszych krokach i leczeniu powinna być podejmowana we współpracy z lekarzem specjalistą. Regularne kontrole medyczne i konsultacje z profesjonalistą są kluczowe, aby zapewnić jak najlepsze szanse na zdrową ciążę, pomimo obecności mięśniaków macicy.

Sprawdź, jak przygotować się do wizyty u lekarza!