Artykuł w kategorii:
Data publikacji: 2024-09-30
Najważniejsze badania profilaktyczne dla mężczyzn
Zdrowie mężczyzn w dalszym ciągu zbyt rzadko jest tematem rozmów, a statystyki nieubłaganie pokazują, że panowie w naszym kraju żyją średnio o osiem lat krócej niż kobiety. Choroby układu krążenia i nowotwory to najczęstsze przyczyny ich zgonów, a jednym z głównych powodów tej sytuacji jest unikanie regularnych wizyt u lekarza i prowadzenie niezdrowego trybu życia. Nie da się ukryć, że kluczem do wczesnego wykrycia wielu niebezpiecznych chorób i skutecznego leczenia są badania profilaktyczne dla mężczyzn. Dowiedz się więcej na ich temat.
Z tekstu dowiesz się:
- dlaczego badania profilaktyczne dla mężczyzn są tak ważne,
- jakie badania profilaktyczne po 30. roku życia dla mężczyzn,
- jakie badania profilaktyczne dla mężczyzn po 40. roku życia.
Statystyki wyraźnie pokazują, że mężczyźni rzadziej niż kobiety odwiedzają gabinety lekarskie, co ma bezpośredni wpływ na ich zdrowie i długość życia. Dane GUS z ostatnich lat wskazują, że jedynie 55-64% mężczyzn korzysta z porad lekarza, podczas gdy wśród kobiet odsetek ten jest o około 10% wyższy. Poznaj rolę, jaką odgrywa wykonywanie regularnych badań w celu zapobiegania poważnym schorzeniom. Dowiedz się, jakie badania profilaktyczne dla mężczyzn są najważniejsze?
Zdrowie przede wszystkim, czyli badania profilaktyczne dla mężczyzn
Badania profilaktyczne dla mężczyzn są kluczowym elementem dbania o zdrowie na każdym etapie życia. Regularnie wykonywana morfologia, badania prostaty czy EKG, pozwalają na wykrycie chorób, które mogą rozwijać się bezobjawowo. Wczesna diagnoza to szansa na skuteczne leczenie i uniknięcie powikłań.
Niezależnie od wieku, profilaktyka zdrowotna powinna być priorytetem – nie tylko dla poprawy jakości życia, ale także dla dłuższego, zdrowszego życia.
Zestaw badań profilaktycznych dla mężczyzn może wydawać się długi, jednak regularne kontrole medyczne mogą uratować życie. Dlatego każdy mężczyzna powinien zadbać o zdrowie, korzystając z dostępnych programów profilaktycznych i umawiając się na systematyczne wizyty u lekarza.
Chcesz dowiedzieć się, co sądzą polscy mężczyźni na temat emocji, partnerstwa, seksu i zdrowia?
Koniecznie sprawdź nasz najnowszy raport –
ZROZUMIEĆ MĘSKOŚĆ RZECZYWISTOŚĆ POLSKIEGO MĘŻCZYZNY
Badania profilaktyczne dla mężczyzn po 30. roku życia
Po ukończeniu 30. roku życia mężczyźni powinni zwrócić szczególną uwagę na profilaktykę zdrowotną i regularnie poddawać się badaniom dostosowanym do ich wieku. Dlaczego warto badać się w młodym wieku i na co zwrócić szczególną uwagę?
Badania profilaktyczne dla mężczyzn po 30. roku życia – czy to odpowiedni wiek, aby zadbać o swoje zdrowie?
dr Robert Kowalczyk: W każdym wieku warto zadbać o zdrowie. Im szybciej zaczniemy regularne badania profilaktyczne, tym większa szansa na wykształcenie tego nawyku. Wiele z nich jest łatwo dostępnych i prostych do wykonania, na przykład w najbliższej przychodni czy nawet w domu. Przykładem jest samobadanie jąder, które mężczyźni po 30. roku życia powinni wykonywać raz w miesiącu, ze względu na ryzyko wystąpienia raka u młodych mężczyzn (20-39 lat). W przypadku niepokojących objawów konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Choroby sercowo-naczyniowe mogą dotyczyć każdej grupy wiekowej – na ryzyko ich powstania wpływa nie tylko wiek, ale również czynniki osobnicze, takie jak masa ciała, styl życia, dieta, poziom aktywności fizycznej, nikotynizm oraz obciążenia rodzinne. Dlatego też warto regularnie badać lipidogram, poziom glukozy na czczo oraz mierzyć ciśnienie i BMI.
Jakie badania profilaktyczne po 30. roku życia dla mężczyzn powinny być priorytetem?
- Samobadanie jąder – rak jądra jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u młodych mężczyzn (20-39 lat). Samobadanie powinno być wykonywane raz w miesiącu, a w przypadku wykrycia nieprawidłowości, warto natychmiast skonsultować się z lekarzem.
- Morfologia krwi – to podstawowe badanie, które daje ogólny obraz stanu zdrowia. Umożliwia wykrycie m.in. nowotworów krwi i innych chorób hematologicznych. Zaleca się wykonywanie morfologii co 2 lata.
- Lipidogram (obejmuje cholesterol całkowity, LDL, HDL, trójglicerydy) – zbyt wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów istotnie zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Mężczyźni po 30. roku życia powinni badać swój cholesterol raz na 2-3 lata (ale częstotliwość zależy od indywidualnego wywiadu i obciążeń rodzinnych.
- Badanie poziomu cukru we krwi – regularne badanie poziomu glukozy pomaga wykryć cukrzycę, która może rozwijać się latami bezobjawowo. Test ten warto wykonywać raz w roku.
- Badanie ogólne moczu – proste badanie, które może wiele powiedzieć o stanie zdrowia. Wykrycie w moczu białka może świadczyć o chorobach nerek lub nadciśnieniu, cukru (glukozy) – o cukrzycy, a czerwonych krwinek – m.in. o kamicy nerkowej, chorobach gruczołu krokowego czy nowotworach układu moczowego. Warto wykonać je raz do roku (lub częściej w przypadku występowania niepokojących objawów ze strony układu moczowego).
- Pomiar ciśnienia tętniczego – nadciśnienie jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Regularna kontrola ciśnienia pozwala na jego wczesne wykrycie i zapobiega poważnym powikłaniom.
- Pomiar masy ciała, obwodu brzucha i BMI – warto wykonywać te pomiary co roku. Wysokie BMI jest głównym czynnikiem ryzyka wielu chorób, m.in. chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, chorób układu mięśniowo-szkieletowego i niektórych nowotworów (w tym raków prostaty, okrężnicy, wątroby i nerek). Im wyższe BMI, tym ryzyko wystąpienia tych chorób także rośnie.
- USG jamy brzusznej – warto wykonać je celem oceny narządów wewnętrznych, m.in. pod kątem chorób nowotworowych, ale też wielu innych patologii związanych z wątrobą, trzustką, śledzioną czy innymi narządami układu pokarmowego i moczowego. Powinno się je wykonywać co 3-5 lat.
- Kontrola stomatologiczna – jest to istotny element profilaktyki zdrowotnej, o którym często zapominamy w takich zestawieniach. Stomatologa warto odwiedzić minimum raz na rok. Zdrowe zęby to nie tylko kwestia estetyki i pięknego uśmiechu, ale również zapobiegania poważnym chorobom m.in. schorzeniom układu krążenia (profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia, w przypadku którego próchnica i stan zapalny jamy ustnej mogą być punktem wyjścia infekcji).
- Kontrola znamion i pieprzyków – co roku.
- Diagnostyka w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.
- Wizyta kontrolna u okulisty i badanie dna oka – co 5 lat.
- RTG klatki piersiowej – co 5 lat.
Przeczytaj też: Jak poziom testosteronu u mężczyzn wpływa na ciało i umysł?
Badania profilaktyczne dla mężczyzn po 40. roku życia
Wkraczając w czwartą dekadę życia, mężczyźni powinni regularnie wykonywać więcej badań, ponieważ ryzyko zachorowania na niektóre choroby wzrasta.
Które z chorób stają się najczęstszym zagrożeniem dla mężczyzn po 40. roku życia i dlaczego ryzyko ich wystąpienia wzrasta właśnie na tym etapie życia?
dr Robert Kowalczyk: U mężczyzn po 40. roku życia znacznie wzrasta ryzyko chorób sercowo-naczyniowych z powodu nieodwracalnych zmian w organizmie, zwłaszcza w układzie krążenia. Dlatego kluczowe są regularne badania, takie jak kontrola ciśnienia, pomiar BMI, lipidogram, glukoza na czczo oraz EKG.
Wraz z wiekiem rośnie także ryzyko nowotworów, szczególnie raka prostaty, płuc, układu moczowego i pokarmowego. Zaleca się badanie per rectum i PSA dla prostaty, RTG klatki piersiowej, badanie moczu i USG dla układu moczowego oraz badania kału i obrazowe dla przewodu pokarmowego.
Na jakie badania profilaktyczne po 40. roku życia warto zwrócić szczególną uwagę?
- Morfologia krwi – po 40. roku życia zaleca się wykonywanie morfologii co najmniej raz do roku, aby monitorować ogólny stan zdrowia.
- Badanie poziomu cukru oraz lipidogram – kontrola tych parametrów co roku pozwala na wczesne wykrycie zaburzeń metabolicznych, takich jak cukrzyca i hipercholesterolemia. Warto również sprawdzić funkcję swojej wątroby i dróg żółciowych, oceniając takie parametry jak ALT, AST, GGTP oraz funkcję nerek (tu przydatne będą mocznik i kreatynina).
- RTG klatki piersiowej – regularne prześwietlenie płuc może pomóc w wykryciu zmian nowotworowych lub chorób układu oddechowego, szczególnie u palaczy. Badanie RTG zaleca się wykonywać co 2 lata.
- EKG – elektrokardiogram pozwala wykryć zaburzenia rytmu serca oraz chorobę wieńcową. Warto wykonywać EKG co 2-3 lata. U mężczyzn po 40. roku życia gwałtownie wzrasta ryzyko sercowo-naczyniowe, dlatego dodatkowo w tej grupie wiekowej, co najmniej raz na 5 lat powinna być wykonywana ocena ryzyka sercowo-naczyniowego z wyliczeniem punktacji SCORE (wykonywana przez lekarza rodzinnego), która pomaga w stratyfikacji ww. ryzyka i podjęciu odpowiednich działań profilaktycznych.
- Badanie ogólne moczu.
- Pomiar ciśnienia tętniczego.
- Pomiar masy ciała, obwodu brzucha i BMI.
- USG jamy brzusznej – co 3-5 lat.
- Kontrola stomatologiczna.
- Kontrola znamion i pieprzyków – co roku.
- Diagnostyka w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.
- Wizyta kontrolna u okulisty i badanie dna oka – co 2 lata.
- Badanie prostaty – rak prostaty to jedno z najczęstszych schorzeń u starszych mężczyzn. Badanie per rectum oraz oznaczenie poziomu PSA (antygenu swoistego dla prostaty) pozwala na wczesne wykrycie nowotworu. Badanie to warto wykonywać raz w roku, szczególnie przy dodatnim wywiadzie rodzinnym.
- Badanie kału na krew utajoną – to proste badanie pomaga w wykryciu krwawienia z przewodu pokarmowego (nawet gdy nie jest ono widoczne gołym okiem). Obecność krwi w stolcu może być wynikiem m.in. chorób zapalnych jelit lub nowotworów przewodu pokarmowego. Należy wykonywać je co roku.
- Gastroskopia – co 5 lat.
Nie należy również zapominać o dalszym wykonywaniu samobadania jąder raz w miesiącu – również u mężczyzn po 40. roku życia.
Jeśli masz ukończone 40 lat, możesz wziąć udział w bezpłatnym programie badań profilaktycznych realizowanym przez Ministerstwo Zdrowia – Profilaktyka 40 PLUS.
Przeczytaj także: Seks i emocje oczami polskich mężczyzn
Badania profilaktyczne dla mężczyzn po 50. roku życia
Po 50. roku życia mężczyźni powinni szczególnie intensywnie dbać o zdrowie, ponieważ w tym okresie znacząco wzrasta ryzyko zachorowania na wiele poważnych chorób.
Jakie badania profilaktyczne dla mężczyzn po 50. roku życia powinno się wykonać?
- Morfologia krwi, lipidogram, glikemia na czczo i badanie ogólne moczu – te podstawowe badania należy wykonywać co roku, aby monitorować stan organizmu.
- Pomiar ciśnienia tętniczego – kilkukrotnie w ciągu roku.
- Pomiar masy ciała, obwodu brzucha i BMI.
- USG jamy brzusznej – co roku.
- Kontrola stomatologiczna.
- Kontrola znamion i pieprzyków – co roku.
- Diagnostyka w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.
- Wizyta kontrolna u okulisty i badanie dna oka – co roku.
- RTG klatki piersiowej – regularne prześwietlenie płuc może pomóc w wykryciu zmian nowotworowych lub chorób układu oddechowego, szczególnie u palaczy. Badanie RTG po 40. Roku życia zaleca się wykonywać co 2 lata.
- Gastroskopia – co 5 lat.
- Badanie kału na krew utajoną – badanie przesiewowe w kierunku krwawienia z przewodu pokarmowego, powinno być wykonywane co roku.
- Kolonoskopia – badanie to pozwala na wczesne wykrycie zmian nowotworowych w jelicie grubym. Mężczyznom po 50. roku życia zaleca się wykonywanie kolonoskopii co 5 lat.
- Badanie prostaty per rectum oraz oznaczenie poziomu PSA – profilaktyka raka prostaty staje się kluczowa po 50. roku życia. Badania te należy wykonywać raz w roku.
- Badanie gęstości kości (densytometria) – osteoporoza nie jest tylko problemem kobiet. Badanie gęstości kości co 2 lata pozwala na wczesne wykrycie osłabienia struktury kostnej i przeciwdziałanie złamaniom.
- Badanie słuchu.
Profilaktyka zdrowotna jest skierowana do wszystkich, ale w niektórych przypadkach wymaga indywidualizacji. Oprócz wieku i płci istotny jest wywiad osobisty i rodzinny. Przykładowo, jeśli u krewnego I stopnia wykryto raka jelita grubego, kolonoskopię należy wykonać już po 40. roku życia, a w przypadku niektórych genetycznych predyspozycji nawet przed 20. rokiem życia. Aby dobrać odpowiednie badania profilaktyczne, uwzględniając swoje obciążenia, dolegliwości i historię rodzinną, warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym.
Jak styl życia, dieta i aktywność fizyczna mogą wspierać profilaktykę zdrowotną u mężczyzn po 50. roku życia?
Robert Kowalczyk: Częstość występowania chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory, cukrzyca, nadciśnienie czy choroby układu krążenia, wzrasta z wiekiem. Choć starzenia się nie można uniknąć, mamy wpływ na inne czynniki ryzyka, takie jak styl życia, dieta i aktywność fizyczna. Zdrowe nawyki, unikanie używek, zrównoważona dieta i regularny ruch mogą znacząco zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów.
Profilaktyka obejmuje zarówno zdrowy styl życia (profilaktyka pierwszorzędowa), jak i badania przesiewowe (profilaktyka drugorzędowa), które służą wczesnemu wykryciu choroby. Styl życia jest kluczowy w zmniejszaniu ryzyka, a badania pomagają w jej szybkim rozpoznaniu i leczeniu.
Sprawdź: Czy Polacy cierpią na zaburzenia erekcji? Dane są zaskakujące!
Nie da się ukryć, że regularne badania profilaktyczne są kluczowe dla zdrowia mężczyzn na każdym etapie ich życia. Wczesna diagnostyka może pomóc w wykryciu chorób, takich jak nowotwory, cukrzyca czy choroby sercowo-naczyniowe, zanim staną się poważnym zagrożeniem. Dzięki profilaktyce mężczyźni mogą nie tylko cieszyć się lepszym zdrowiem, ale także znacząco wydłużyć swoje życie.
Źródła:
- Badania zdrowego pana. Online: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/badania-zdrowego-pana. Dostęp: 18.09.2024.
- Mężczyzna a profilaktyka. Online: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/mezczyzna-a-profilaktyka. Dostęp: 18.09.2024.
- Badania profilaktyczne mężczyzn. Online: https://www.gedeonrichter.pl/badania-profilaktyczne-mezczyzn/. Dostęp: 18.09.2024.
- Badania profilaktyczne. Poradnik Pacjenta: Zdrowie mężczyzny – jak o nie dbać? Online: https://www.nfzszczecin.pl/viac4_news_4417_poradnik_pacjenta_zdrowie_mezczyzny_ndash_jak_o_nie_dbac.htm?PHPSESSID=b5f629967a9bf042f4001ed9a70a7c66. Dostęp: 18.09.2024.