Wiedza mężczyzn na temat dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych, związanych z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego, czy też pęcherza nadreaktywnego nadal jest niska – wynika z badania przeprowadzonego w ramach Programu badawczo-edukacyjnego dotyczącego profilaktyki i wiedzy na temat nie-neurologicznego zespołu objawów ze strony dolnych dróg moczowych i pęcherza nadreaktywnego[1]. Razem z ekspertem, urologiem, dr n. med. Piotrem Krystem odpowiadamy na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania dotyczące dolegliwości urologicznych.
- Czym jest łagodny rozrost stercza (ang. benign prostatic hyperplasia – BPH)?
Warto zacząć od tego, że rozrost stercza następuje powoli więc pacjent nie zawsze ma świadomość, że taki proces zachodzi. Samo powiększenie się gruczołu krokowego nie może być podstawą do rozpoznania przerostu prostaty. Nabiera klinicznego obrazu dopiero wówczas, gdy powiększeniu gruczołu krokowego towarzyszą dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych i/ lub objawy przeszkody podpęcherzowej – spowolnienie lub osłabienie siły strumienia moczu aż po jego zatrzymanie. Ponadto pacjent może mieć trudności z rozpoczęciem mikcji, doświadczać przerywanego lub kropelkowego oddawania moczu, częstomoczu dziennego i nocnego czy uczucia niecałkowitego opróżnienia pęcherza. BPH należy do najczęściej spotykanych schorzeń u mężczyzn po 50. r. ż., a częstość występowania objawów tej dolegliwości wzrasta z wiekiem.
- Jakie objawy związane z dolnymi drogami moczowymi powinny zaniepokoić?
U każdego mężczyzny objawy te będą nieco inne, każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. To, co u jednego pacjenta będzie uznane za normę, u drugiego może świadczyć o konieczności leczenia. Zaniepokoić powinno oddawanie moczu więcej niż dwa razy w ciągu nocy oraz częstomocz dzienny – oddawanie moczu więcej niż 6-8 razy w ciągu dnia. Warto zwrócić również uwagę, czy nie występuje osłabienie strumienia moczu, wrażenie niecałkowitego opróżnienia pęcherza lub krwiomocz.
- Kiedy należy zgłosić się do lekarza i o czym warto pamiętać, przygotowując się do wizyty?
W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy zgłosić się do lekarza jak najszybciej. Wielu pacjentów zwleka z wizytą u specjalisty przynajmniej kilka miesięcy, co przyczynia się do opóźnienia diagnostyki. Przed wizytą należy przygotować listę przebytych operacji i chorób współistniejących oraz aktualnie przyjmowanych leków. Warto wziąć również ze sobą dokumentację medyczną, w tym ostatnie badania krwi. Pacjent powinien także zwrócić szczególną uwagę na higienę.
- Czy któreś z badań pacjent powinien wykonać przed wizytą u urologa?
Dopiero po dokładnej rozmowie z pacjentem lekarz urolog podejmie decyzję o konieczności przeprowadzenia badań. Wśród nich wyróżniamy: badanie ogólne moczu, PSA (badanie krwi, wykrywające białka wytwarzane przez komórki prostaty), badanie parametrów wydolności nerek, badanie „per rectum” (przez odbytnicę), uroflowmetrię (mierzenie szybkości przepływu moczu przez cewkę), USG układu moczowego z oceną zalegania moczu po mikcji czy IPSS (punktową ocenę objawów towarzyszącą chorobom gruczołu krokowego).
- Jakie leczenie można podjąć w przypadku zdiagnozowanego łagodnego rozrostu gruczołu krokowego?
Dostępne jest obecnie leczenie farmakologiczne oraz operacyjne. Leczenie farmakologiczne polega na zmniejszeniu dolegliwości związanych z oddawaniem moczu. Leki mają za zadanie poprawić komfort życia pacjenta mimo dolegliwości, tak by mógł bez przeszkód wykonywać swoje obowiązki rodzinne i zawodowe. Dysponujemy obecnie lekami, które można stosować w zależności od ustalonego rozpoznania. Są to preparaty do monoterapii (przyjmowane pojedynczo), jak i leki do terapii łączonej. Jeśli zastosowane leki nie przynoszą rezultatów można zastosować leczenie zabiegowe lub operacyjne, choć w większości przypadków sama farmakoterapia daje dobry efekt terapeutyczny na wiele lat, pod warunkiem systematycznego przyjmowania leków.
- Czy łagodny rozrost stercza może wpływać na jakość życia seksualnego?
Łagodny rozrost stercza nie wpływa bezpośrednio na jakość życia seksualnego – nie powoduje problemów z erekcją czy wzwodem. Natomiast, ze względu na fakt, że jest to schorzenie krępujące dla wielu mężczyzn może rzutować na relacje intymne. Jest to choroba, która dotyka przede wszystkim starszych panów, którzy z racji wieku mają już nieco obniżone libido. Dodatkowo, dolegliwości współistniejące takie jak częstomocz czy niekontrolowany wyciek moczu mogą ograniczać chęć podjęcia współżycia. Wszystkie te czynniki, w tym spadek samooceny czy też konieczność przyjmowania leków z powodu innych chorób, mogą wpłynąć negatywnie na popęd seksualny mężczyzn.
[1] Program badawczo-edukacyjny dotyczący profilaktyki i wiedzy na temat nie-neurologicznego zespołu objawów ze strony dolnych dróg moczowych i pęcherza nadreaktywnego. Komentarz do raportu dr n. med. Aleksander Targoński, Kliniczny Oddział Urologii Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Katowice 2016.
