Artykuł w kategorii:
Data publikacji: 2022-10-09
Kontrola ginekologiczna – obowiązek kobiety w każdym wieku
Rak szyjki macicy spowodowany wirusem HPV jest obecnie trzecim kobiecym nowotworem na liście częstotliwości zachorowań w Polsce. Tylko w 2022 roku z powodu późnego wykrycia i braku wczesnej diagnozy z jego powodu umrze ponad 1800 Polek. W naszym kraju nie udaje się go wyleczyć u 50% chorych kobiet. Rak szyjki macicy zajmuje także niechlubne czwarte miejsce na liście przyczyn zgonów wywołanych przez nowotwory na świecie.
Szczyt zachorowalności na raka szyjki macicy przypada na szóstą dekadę życia, chociaż w ostatnich latach widzimy też wzrost zachorowań u kobiet młodszych, w przedziale wiekowym 35 – 44 lat. Tymczasem w Polsce podstawowe badanie w profilaktyce tej choroby jest refundowane przez NFZ tylko do 59 roku życia. Dlaczego? Z przyczyn nie do końca jasnych wciąż nie ma przepisów wskazujących na refundację tego badania.
Inny problem, z którym mamy do czynienia w Polsce, to stereotyp dotyczący częstotliwości wykonywania cytologii – badanie powinny wykonywać wszystkie kobiety, od momentu rozpoczęcia życia płciowego.
Kontrola ginekologiczna u kobiet po menopauzie
Wskazaniem do pierwszego badania cytologicznego jest rozpoczęcie życia płciowego bez względu na wiek kobiety, do sześćdziesiątego piątego roku życia badanie należy wykonywać co 3 lata, a później co 5 lat. Warto w tym miejscu zadać kilka fundamentalnych pytań: czy w szóstej dekadzie życia kobieta przestaje być kobietą? W jaki sposób ocenić, jak długo kobieta pozostaje kobietą? Czy zanik miesiączki, okres po menopauzie lub rezygnacja z życia płciowego jest jakimś wskazaniem do tego typu oceny? Nie! Kobieta pozostaje kobietą do końca życia! Dlaczego więc miałaby przestać chodzić do ginekologa? Niestety, NFZ buduje tu widoczne granice związane z refundacją. Kolejne zagadnienie, które pojawia się w kontekście refundacji badań związanych z badaniem zdrowia kobiet – mammografia. To bardzo ważne badanie przesiewowe pod kątem raka piersi, które jest refundowane kobietom do 69. roku życia. Wspomniana cytologia (bezbolesne, pięciominutowe badanie, dzięki któremu jesteśmy w stanie wykryć raka szyjki macicy) – do 59. roku. Pokutuje tu przeświadczenie, że te rodzaje nowotworów u starszych kobiet rozwijają się powoli, a u młodych kobiet są one często znacznie bardziej agresywne. W swojej pracy spotykam się też z przerażającym mitem, że po urodzeniu dzieci w ogóle nie trzeba się już badać. Nic bardziej mylnego! Samo ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy spada wraz z wiekiem, ale ze względu na osłabienie układu immunologicznego właśnie wtedy może przebiegać szybciej i bardziej agresywnie niż u młodych kobiet. Każda kobieta, bez względu na wiek, powinna badać się ginekologicznie myśląc o zachowaniu zdrowia i komfortu życia. W mojej pracy spotykam ponad 70-letnie pacjentki, które czują taką potrzebę i przychodzą na badania profilaktyczne. Bywa, że muszą niestety zapłacić za pakiet badań profilaktycznych, ale nie istnieje taka argumentacja, dzięki której pojawiłby się powód odmowy takiego badania.
Badanie ginekologiczne u dorosłych kobiet – raz w roku to minimum
Pamiętajmy, że schorzenia ginekologiczne mogą przydarzyć się kobiecie w każdym wieku, zarówno u 20-latki, jak i tej wchodzącej w jesień życia. Stany zapalne w obrębie narządów płciowych lub miednicy mniejszej, problemy z nietrzymaniem moczu, pieczenie, ból a ostatnio również wstydliwe problemy natury ginekologii estetycznej dotyczą kobiet bez względu na ich wiek. Każda dorosła kobieta powinna raz do roku pokazać się u ginekologa. To właściwie jest konieczność. Jako kobieta i lekarz nie widzę żadnego uzasadnienia, dlaczego miałoby się to zmieniać wraz z wiekiem. Podczas mojej pracy w szpitalu niejednokrotnie dokonuję konsultacji ginekologicznych u pacjentek mających 70, a nawet 80 lat, czasem także na prośbę lekarzy innych specjalności. Nigdy nie jesteśmy w stanie ocenić, ile lat życia ma przed sobą dojrzała pacjentka. Może jeszcze kilka, kilkanaście lub kilkadziesiąt – dlaczego więc miałaby odczuwać jakiś dyskomfort związany ze swoją kobiecością? A może przed nią już tylko kilka miesięcy życia – ze względu na późną diagnozę lub błędne przeświadczenie o niepotrzebnej wizycie u ginekologa? Naszym obowiązkiem jako lekarzy jest zapewnić im życie w jak największym komforcie, bez przykrych dolegliwości i bólu, tym bardziej że granica wieku kobiecej atrakcyjności wciąż się przesuwa. Dostęp do nowoczesnej medycyny, szybkiej i trafnej diagnostyki, kosmetyki, zdrowego odżywiania, mądrego treningu i przede wszystkim wiedzy przekazywanej przez lekarzy powoduje, że coraz więcej kobiet pragnie zachować zdrowie i sprawność – również seksualną do późnej starości. Tymczasem wiele problemów ze zdrowiem zrzuca się zbyt łatwo na karb wieku. Tym bardziej, że niektóre schorzenia (np. cukrzyca) zwiększają ryzyko rozwoju stanów zapalnych w obrębie układu moczowego i rodnego.
Docierając do meritum, nie ma czegoś takiego jak wiek graniczny, przekroczenie, którego ma skutkować rezygnacją z regularnych wizyt u ginekologa. Mamy nadzieję, że w przyszłości system ochrony zdrowia będzie obejmował opieką w równym stopniu młode kobiety jak i te w późniejszym wieku, natomiast aktualnie powinien to być świadomy wybór każdej kobiety powodowany troską o własne zdrowie i życie.
Dr Katarzyna Pietuch
Zapoznaj się z naszymi pozostałymi artykułami na naszym https://zdrowa-ona.pl/:
„Zdrowa Ona” to portal dla kobiet stworzony przez firmę Gedeon Richter, która od lat angażuje się w działania mające na celu zwiększanie świadomości na temat kobiecego zdrowia oraz poprawy jakości ich życia. Portal o zdrowiu to przede wszystkim przystępnie podana wiedza medyczna i porady dotyczące dbania o kobiece zdrowie. Kontent zbudowany jest w oparciu o rzetelne artykuły z obszaru m.in. ginekologii (antykoncepcja, ciąża, mięśniaki macicy), kardiologii (nadciśnienie) czy psychiatrii (schizofrenia).