Co to jest WZW?

Wirusowe zapalenie wątroby, w skrócie WZW to jedna z najczęściej występujących chorób zakaźnych, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Choć istnieje pięć jej głównych odmian, w Polsce największa liczba zachorowań przypada na WZW B. Szacuje się, że skuteczność szczepień przeciwko WZW typu B wynosi ponad 97 procent, dlatego tak ważne jest, aby z nich korzystać, żeby zabezpieczyć się przed zakażeniem, które niewykryte i nieleczone może stać się bardzo groźne dla organizmu. W jaki sposób można się zarazić? Jakie są objawy choroby? Jak wygląda leczenie? Przeczytaj tekst i dowiedz się więcej o WZW.

Z tekstu dowiesz się:

WZW co to jest i jakie wyróżnia się odmiany choroby,
ile osób choruje na WZW typu B,
czy WZW można się zarazić,
jakie są objawy WZW typu B,
jak wygląda przebieg choroby WZW,
jakie stosuje się leczenie w przypadku WZW B,
czy WZW można leczyć u kobiet w ciąży i dzieci,
dlaczego tak ważne jest szczepienie WZW B.

Wirusowe zapalenie wątroby, czyli WZW – co to za choroba? Jakie wyróżnia się odmiany?

Wirusowe zapalenie wątroby, czyli tak zwane WZW to choroba zakaźna wywoływana przez wirusy hepatotropowe, które infekują wątrobę i prowadzą do zapalenia tego narządu. Ostre wirusowe zapalenie wątroby jest wywoływane przez różne typy niespokrewnionych wirusów, dlatego mówi się o WZW typu A, B, C, D czy E. Poszczególne odmiany choroby różnią się przebiegiem, rokowaniem, a przede wszystkim sposobem leczenia. W Polsce najczęściej występują trzy pierwsze. Za najniebezpieczniejsze uważa się WZW B i WZW C.

WZW B – jak wyglądają statystyki?

Wirusowe zapalenie wątroby typu B stanowi globalny problem zdrowotny. Szacuje się, że na całym świecie cierpi na tę chorobę przewlekle około 240 milionów osób, a rocznie niemal 700 tysięcy traci życie z powodu powikłań, takich jak marskość wątroby i rak wątroby.

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie WZW B w Polsce jest obecnie korzystna. Wprowadzenie obowiązkowych szczepień ochronnych w latach 90-tych przyczyniło się do stopniowego spadku liczby zachorowań. Obecnie przypadki ostrego zachorowania wśród dzieci i młodzieży są rzadkie, co jest wynikiem skuteczności obowiązkowych szczepień ochronnych. Można przyjąć, że osoby do 25. roku życia są odporne na zakażenie WZW B.

WZW typu A, WZW typu C i WZW B – jak się zarazić?

Wirusowym zapaleniem wątroby, a konkretniej WZW typu A można zarazić się poprzez bezpośredni kontakt z zakażonym człowiekiem oraz kontakty seksualne z osobą zakażoną lub chorą. Najczęściej jednak do zarażenia dochodzi poprzez spożycie skażonego pożywienia i skażonej wody.

Najniebezpieczniejszą odmianą wirusowego zapalenia wątroby, czyli WZW B możesz zarazić się:

poprzez kontakty seksualne z osobą, która jest już zakażona lub chora,
przez kontakt z zakażoną krwią oraz zanieczyszczonymi nią narzędziami,
przez wszelkiego typu zabiegi medyczne związane z przerwaniem ciągłości skóry,
poprzez używanie zanieczyszczonych igieł i strzykawek podczas przyjmowania narkotyków,
w trakcie porodu.

W podobny sposób, co WZW B przenosi się WZW typu C, choć jest to zdecydowanie mniej zaraźliwa odmiana wirusowego zapalenia wątroby.

WZW typu A i C oraz WZW typu B – objawy najczęściej występujące u zakażonych

Wirusowe zapalenie wątroby, czyli WZW – objawy dla tej choroby zakaźnej nie są charakterystyczne. Zazwyczaj ostre zakażenie (nagły stan zapalny, który występuje w wątrobie) przebiega podobnie jak wiele innych chorób wirusowych. Najczęściej pojawiają się dreszcze, gorączka, bóle mięśni i brzucha, nudności i wymioty. Objawem ułatwiającym rozpoznanie WZW jest żółtaczka, która występuje w około 1/3 przypadków. Zdarza się, że czasem powiększa się wątroba. Są również przypadki, że do wyżej wymienionych objawów dołącza też świąd skóry.

Z kolei przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby (choroba trwająca zwykle dłużej niż 6 miesięcy i charakteryzująca się zmianami martwiczo-zapalnymi) zwykle przebiega podstępnie – jego jedynym objawem może być powiększenie wątroby. Dlatego, jeśli podejrzewasz u siebie zakażenie WZW A, B, C – koniecznie sprawdź aktywność enzymów wątrobowych, wykonując badania krwi.

Zakażenie wirusem WZW typu A nie prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego wątroby, jej marskości i raka. Inaczej jest w przypadku dwóch kolejnych wirusów. Zarówno WZW typu C, jak i WZW B – objawy zakażenia mogą doprowadzić do nieodwracalnej przebudowy narządu i rozwoju nowotworu wątroby.

WZW a przebieg choroby – jak wygląda?

U osób młodych, zdrowych, w pełni sił infekcja bywa gwałtowna, przebiega z gorączką, bólami mięśni, często z żółtaczką, ale w 95 proc. przypadków prowadzi do eliminacji wirusa i całkowitego wyzdrowienia. Z kolei u osób starszych, chorych, osłabionych przebieg ostrego zakażenia może być różny. Jeśli organizm nie poradzi sobie z wirusem WZW B i pozostanie on w organizmie człowieka, nie ma sposobu na to, żeby go usunąć. Można jedynie zmniejszyć jego replikację i ilość we krwi.

Kiedyś uważano, że jeśli próby wątrobowe są prawidłowe, nosicielstwo jest nieszkodliwe. Dziś wiemy, że tak nie jest. Jeśli wirus wciąż pozostaje w wątrobie i zakażenie przechodzi w przewlekłe – ryzyko zostaje. Trzeba liczyć się z tym, że gdy organizm stanie się słabszy, np. w podeszłym wieku, wirus się uaktywni.

WZW B a długość życia pacjentów może być różna i zależy od wielu czynników, w tym od tego, jak zaawansowana jest choroba oraz od skuteczności leczenia i opieki medycznej.

WZW B – leczenie

Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B skupia się przede wszystkim na kontrolowaniu replikacji wirusa, zmniejszaniu stanu zapalnego w wątrobie oraz zapobieganiu powikłaniom. To indywidualny proces, który zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz stanu zdrowia pacjenta.

Głównym celem leczenia WZW B jest zmniejszenie ilości wirusa w organizmie i zapobieganie dalszemu uszkodzeniu wątroby. Do tego celu stosuje się leki przeciwwirusowe, takie jak inhibitory nukleozydowe lub inhibitory nukleotydowe odwrotnej transkryptazy. Hamują one replikację wirusa i mogą kontrolować infekcję.

Należy zauważyć, że prawdopodobnie niemożliwa jest całkowita eliminacja wirusa WZW B z organizmu ze względu na specyficzną strukturę materiału genetycznego tego wirusa.

WZW a ciąża – jak wygląda leczenie?

Jeśli kobieta jest zakażona, istnieje wysokie ryzyko, że jej potomstwo się zarazi. Można zmniejszyć ryzyko zakażenia odmatczynego, podając jej leki hamujące namnażanie wirusa. Leczenie kobiet w ciąży ma miejsce w niektórych krajach, np. Nowej Zelandii, na Kubie czy Czechach. W Polsce lekarze skupiają się na profilaktyce noworodków poprzez podawanie im zaraz po urodzeniu szczepionki oraz swoistej immunoglobuliny wiążącej wirusa. Profilaktyka poekspozycyjna noworodka jest bardzo skuteczna – wynosi prawie 98 proc.

Zakażenia okołoporodowe WZW są bardzo niebezpieczne. U niemowląt i małych dzieci do 1.-2. roku życia zakażenie zwykle przebiega niezauważalnie, ale niedojrzały układ odpornościowy dziecka nie potrafi wyeliminować zakażenia – w efekcie istnieje 95 proc. prawdopodobieństwo, że zakażenie przejdzie w stan przewlekły, a tylko 5 procent, że poradzi sobie z wirusem, czyli całkowicie wyzdrowieje.

Przeczytaj też: Infekcja u dzieci – jak sobie z nią radzić?

Szczepienie WZW B – zatroszcz się o swoje zdrowie

W 1989 roku wprowadzono obowiązkowe szczepienia dla matek z antygenem HBS oraz osób narażonych na zakażenia HBV, które były związane z wykonywaną pracą zawodową. W latach 1994-1996 stały się one powszechne i obowiązkowe dla wszystkich niemowląt w Polsce. Pierwsza dawka podawana jest tuż po urodzeniu. Kolejna – po sześciu tygodniach, trzecia – po pół roku. Po objęciu szczepieniami przeciwko WZW B niemowląt wprowadzono w latach 2000-2011 szczepienia dla 14-latków.

Jeśli chodzi o szczepienia przed zabiegami operacyjnymi – wprowadzono je w 1993 roku. O WZW typu B i szczepieniach powinni myśleć wszyscy, bo nie tylko kontakt ze służbą zdrowia wiąże się z ryzykiem zakażenia. Dzięki szczepieniom obecnie prawie wszyscy urodzeni w Polsce po 1986 roku są zabezpieczeni (chyba że zdążyli się zakazić przed 14 rokiem życia). O ile w latach osiemdziesiątych rocznie odnotowywano kilkanaście tysięcy zachorowań na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B, to po dekadzie od wprowadzenia programu zapobiegania i zwalczania WZW B ta liczba znacząco zmalała.

To świadczy o tym, że szczepienia działają – ich skuteczność oceniania jest na 97 procent. Wirusowe zapalenie wątroby, czyli WZW B – szczepienia są istotne także, gdy dużo podróżujesz. Dobrze jest pamiętać, że nie tylko w państwach afrykańskich zdarza się wysoki odsetek zakażonych.

Zadbaj o swoje zdrowie i wybierz szczepienie WZW A i B, które zabezpieczy Cię przed wirusowym zapaleniem wątroby.

Sprawdź, czy nawrotom infekcji wirusem opryszczki można zapobiec?