Opryszczka – przyczyny, objawy, leczenie – jak zapobiec?

Opryszczka to choroba wirusowa, z którą zmaga się ogromna część populacji na całym świecie. Choć nie stanowi ona zagrożenia dla życia, jej nawrotowy charakter bywa wyjątkowo uciążliwy i potrafi skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie. Czym dokładnie jest opryszczka? Jakie są jej przyczyny, najczęstsze objawy i skuteczne sposoby leczenia? Jak szybko pozbyć się opryszczki? Odpowiedzi na wszystkie nurtujące pytania znajdziesz w naszym artykule.

Z tekstu dowiesz się:

czym jest opryszczka,
jakie są przyczyny opryszczki wargowej,
czy opryszczka jest zaraźliwa,
jakie są najczęstsze objawy opryszczki,
jakie są sposoby na opryszczkę,
jak pozbyć się opryszczki,
jak wygląda opryszczka u dzieci i niemowląt.

Zapewne niejednokrotnie w trakcie swojego życia doświadczyłaś bolesnych pęcherzyków, najczęściej pojawiających się na ustach, w jamie ustnej czy na twarzy. Nie tylko powodują one dyskomfort, ale mogą również wpływać na samopoczucie i pewność siebie.

Ile trwa opryszczka na ustach? Jakie są najlepsze sposoby, aby szybko pozbyć się opryszczki i uniknąć jej nawrotów? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w naszym artykule, który pomoże Ci skutecznie radzić sobie z tym nieprzyjemnym problemem. Dowiedz się, jak dbać o zdrowie i jak zapobiegać nawrotom opryszczki, by cieszyć się komfortem każdego dnia!

Opryszczka – co to takiego?

Opryszczka pospolita (Herpes simplex) to jedna z najczęstszych infekcji wirusowych, która dotyka ludzi na całym świecie, niezależnie od wieku czy płci. Chorobę wywołują dwa typy wirusa: HSV-1 oraz HSV-2. Wirus opryszczki charakteryzuje się tym, że po pierwotnym zakażeniu pozostaje w organizmie w stanie uśpienia (latentnym) i może uaktywnić się w sprzyjających warunkach.

Choć opryszczka często kojarzy się głównie ze zmianami wokół ust, może pojawić się również na innych częściach twarzy, w jamie ustnej, na dłoniach, a nawet w okolicach oczu. Opryszczka w jamie ustnej, na wardze czy w kąciku ust to powszechne przypadki, które, choć nie zagrażają one życiu, bywają niezwykle uciążliwe.

Nawracająca opryszczka może znacząco obniżyć komfort życia, a jej leczenie wymaga odpowiedniego podejścia, aby skrócić czas trwania objawów i zmniejszyć ryzyko kolejnych epizodów.

Opryszczka wargowa – poznaj przyczyny infekcji wirusowej

Warto wiedzieć, że opryszczka wargowa jest wywoływana przez dwa typy wirusa Herpes simplex:

Wirus opryszczki HSV-1 – najczęściej powoduje opryszczkę wargową, objawiającą się zmianami w okolicach ust, nosa i twarzy.
Wirus opryszczki HSV-2 – zwykle odpowiada za opryszczkę narządów płciowych.

Przeczytaj też: Co to jest WZW?

Czy opryszczka jest zaraźliwa? Odpowiadamy!

Wirus opryszczki przenosi się przede wszystkim przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną – zwłaszcza w fazie aktywnej, gdy obecne są bolesne pęcherzyki wypełnione płynem. Zakażenie może nastąpić również przez używanie wspólnych przedmiotów, takich jak sztućce, ręczniki czy szklanki, a także przez kontakt ze śliną chorego (np. pocałunki). W przypadku wirusa opryszczki HSV-2 zakażenie najczęściej przenosi się drogą płciową.

Opryszczka na ustach – poznaj czynniki wywołujące nawroty

Po pierwotnym zakażeniu wirus opryszczki pozostaje w organizmie w stanie utajonym, lokalizując się w zwojach nerwowych. Nawroty najczęściej mogą być wywoływane przez:

ekspozycja na słońce – promieniowanie UV może prowokować pojawienie się zmian opryszczkowych,
osłabienie odporności – infekcje i choroby przewlekłe czy stosowanie leków immunosupresyjnych zwiększają ryzyko nawrotów,
stres – emocjonalne napięcie osłabia układ odpornościowy, sprzyjając reaktywacji wirusa,
urazy mechaniczne – uszkodzenia skóry w okolicach ust czy narządów płciowych mogą sprzyjać aktywacji wirusa.

Ponadto nawrotom opryszczki może sprzyjać także gorączka, operacje chirurgiczne, miesiączka, niedożywienie, przemęczenie, wyziębienie, zakażenia górnych dróg oddechowych czy zabiegi stomatologiczne.

Opryszczka – objawy

Objawy opryszczki oczywiście zależą przede wszystkim od miejsca zakażenia.

Opryszczka wargowa – najczęściej objawia się pieczeniem i swędzeniem. Jak wygląda opryszczka na ustach? Po wystąpieniu wyżej wymienionych objawów pojawiają się pęcherzyki wypełnione płynem na ustach lub wokół nich. Po pęknięciu pęcherzyków tworzą się strupy, które goją się bez pozostawiania blizn.
Opryszczka w jamie ustnej – objawia się bolesnymi zmianami na błonie śluzowej jamy ustnej, dziąsłach i języku, które szczególnie mogą utrudniać jedzenie i picie.
Opryszczka narządów płciowych to zazwyczaj bolesne pęcherzyki i owrzodzenia pojawiające się na narządach płciowych, pośladkach czy udach. Często towarzyszące im objawy to gorączka, bóle mięśni i powiększenie węzłów chłonnych.

Co na opryszczkę? Czy lek na opryszczkę pomoże zwalczyć chorobę wirusową?

Choć nie ma leku eliminującego wirusa opryszczki z organizmu, dostępne są metody łagodzenia objawów i skracania czasu ich wystąpienia oraz minimalizacji częstości nawrotów. Warto sięgnąć po:

leki przeciwwirusowe, jak np. acyklowir, walacyklowir czy famcyklowir, które hamują namnażanie się wirusa opryszczki. W leczeniu opryszczki warg i skóry twarzy mają zastosowanie również substancje o działaniu przeciwwirusowym, takie jak pranobeks inozyny. Preparaty te w większości występują w formie doustnych tabletek, ale niektóre z nich także można stosować miejscowo w postaci kremów czy żelu.
leczenie miejscowe – stosowanie maści łagodzących objawy, takich jak kremy z acyklowirem oraz preparatów przyspieszających gojenie się zmian.
środki przeciwbólowe – w razie silnego bólu można sięgnąć również po dostępne bez recepty leki przeciwbólowe.

Opryszczka na wardze – jak zapobiegać jej nawrotom?

Aby zminimalizować ryzyko nawrotów, zwróć szczególną uwagę na unikanie czynników wyzwalających stres. Warto także ograniczyć nadmierną ekspozycję na słońce, aby uniknąć przykrych nawrotów opryszczki na twarzy. Nie bez znaczenia jest także wzmacnianie odporności. Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i odpowiednia ilość snu wspierają układ odpornościowy i zapobiegają pojawieniu się opryszczki w jamie ustnej.

W przypadku częstych nawrotów lekarz może zalecić długotrwałe przyjmowanie leków przeciwwirusowych w celu zmniejszenia częstości i nasilenia objawów.

Opryszczka u dzieci i niemowląt – jak wygląda?

Dzieci mogą zarazić się wirusem opryszczki poprzez kontakt z zakażonymi osobami. Opryszczka u niemowląt może prowadzić do poważniejszych powikłań, takich jak zapalenie mózgu czy uogólniona infekcja. Dlatego ważne jest unikanie kontaktu noworodków z osobami mającymi aktywne zmiany opryszczkowe, które mogą zagrażać najmłodszym.

Źródła:

Lesiak A., Narbutt J., Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum, 2017, tom 3, nr 4, s. 147-151 [dostęp w Internecie].
Chi CC et al. Interventions for prevention of herpes simplex labialis (cold sores on the lips). Cochrane Database Syst Rev. 2015; 2015 (8): CD010095.
Cunningham A et al. Current management and recommendations for access to antiviral therapy of herpes labialis. J Clin Virol. 2012; 53(1): 6-11.
Woo SB et al. Management of recurrent oral herpes simplex infections. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2007; 103 Suppl: S12.e1-18.
Haskó G, Sitkovsky MV, Szabó C.: Immunomodulatory and neuroprotective effects of inosine TRENDS in Pharmacological Sciences 2004;.25, 3.
Gołębiowska-Wawrzyniak M, Markiewicz K, Kozar A, Derentowicz P, Czerwińska –Kartowicz I, Jastrzębska-Janas K, Wacławek J, Wawrzyniak Z.M, Siwińska-Gołębiowska H.: Immunologiczne i kliniczne badania nad przydatnością terapeutyczną inozyny prano beks. Pol. Merk. Lek. 2005, 19,111,379.
Morawiec-Sztandera A.; Zapalenia górnego odcinka dróg oddechowych u dzieci – leczenie immunostymulujące. Pediatria Polska 2012, 87:579-584.